Ma mnóstwo ogrodowych odmian niskich i wysokich. Świerk pospolity to popularne drzewko na Boże Narodzenie. Jest odporny na mróz.
Do małych ogrodów polecane są karłowe świerki pospolite. Na zdjęciu: świerk pospolity Nidiformis dorastający do 150 cm. Fot. Niepodlewam
Pochodzenie: Europa
Świerk pospolity to jedyny gatunek świerka rosnący dziko w Polsce. W ogrodach uprawia się także m.in. świerk biały, świerk kłujący, świerk serbski, świerk Wilsona. Pochodzą one z innych rejonów świata.
Inne nazwy: Picea abies, Świerk europejski, Świerk norweski, Świerk zwyczajny
Wysokość: 1-40 m
Szerokość: 2-4 m
W naturze świerki pospolite dorastają do 30-50 m wysokości. Wśród odmian ogrodowych bardzo dużo jest odmian karłowych, dorastających zaledwie do 1 m wysokości. Są jednak również odmiany świerków bardzo duże, osiągające 40 m.
Świerki pospolite przyrastają rocznie po 2-30 cm (zależności od odmiany). Często mają pokrój choinki. Są też odmiany płaczące i kuliste. Świerki pospolite wysokie zwykle mają jeden pień, zaś niskie – kilka pni.
Strzeliste odmiany świerków pospolitych ładnie się prezentują pojedynczo oraz w małych grupach. Na zdjęciu: świerk pospolity Cupressina. Fot. Niepodlewam
Liście: igły zielone, czasem z niebieskim lub żółtym odcieniem (w zależności od odmiany)
Świerk pospolity ma igły krótkie i kłujące. Mają po 1-3 cm długości. Utrzymują się gałęziach nawet 5-6 lat (dłużej w czystym środowisku).
Gleba: żyzna; odczyn obojętny (pH 5-7,5)
Świerk pospolity ma małe wymagania co do odczynu ziemi. Toleruje także bardzo kwaśną ziemię o pH poniżej 5, oraz bardzo zasadową – powyżej 8.
Świerk pospolity lubi jednocześnie, by ziemia była żyzna. Słabo rośnie na piasku. Gdy ziemia w ogrodzie jest słaba, lepiej będzie rósł świerk kłujący.
Niskie świerki pospolite często są sadzone na skalniakach. Na zdjęciu: świerk pospolity Elegans. Fot. Niepodlewam
Podlewanie: umiarkowane
Świerk pospolity najlepiej rośnie, gdy ma ziemię wilgotną, ale dobrze znosi przesuszenie. Ładnie rośnie np. na często podlewanych trawnikach.
Świerk pospolity korzeni się płytko. Ma gęsty, szeroki system korzeniowy.
Stanowisko: słoneczne; toleruje półcień
Zdecydowanie najlepiej świerk pospolity rośnie w słonecznych miejscach. Znosi półcień i cień, ale wtedy jest mniej gęsty i ogołaca się od ziemi.
Świerki pospolite rosnące w pełnym słońcu są gęste i nie mają tendencji do ogołacania się od dołu. Na zdjęciu: świerk pospolity Little Joe. Fot. Niepodlewam
Przeznaczenie: pojedyncze egzemplarze w wyeksponowanych miejscach, grupy iglaków, skalniaki, wrzosowiska, wysokie żywopłoty (cięte i bez formowania), choinka na Boże Narodzenie, bożonarodzeniowe stroiki, wieńce, szyszki do ściółkowania ziemi w ogrodzie
Choinkowe odmiany świerka pospolitego ładnie się prezentują na tle trawnika. Karłowe odmiany przypominają zielone poduszki. Efektownie wyglądają posadzone wzdłuż ścieżek.
Świerk pospolity Inversa można prowadzić w postaci zielonego kobierca. Jego gałęzie spływają falami i płożą się po ziemi.
Świerk pospolity można sadzić w pobliżu roślin wrzosowatych.
Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra
Świerk pospolity świetnie znosi największe mrozy. Nie potrzebuje żadnej ochrony na zimę.
Wszystkie odmiany pospolite są odporne na mróz. Na zdjęciu: świerk pospolity Maxwelli. Fot. Niepodlewam
Cięcie: kwiecień, maj, czerwiec (IV-VI)
Świerk pospolity nie potrzebuje cięcia co roku. Wystarczy ewentualnie lekkie cięcie korygujące, by nadać mu bardziej regularny kształt. Gdy za bardzo się rozrośnie, można go przyciąć mocniej, np. skrócić uciąć czubek.
Świerk pospolity w żywopłotach formowanych przycina się co roku. Znosi je dobrze.
Ran po cięciu nie trzeba zabezpieczać.
Wyjątkowo piękne szyszki i w wielkiej liczbie zawiązuje świerk pospolity Acrocona. Fot. Niepodlewam
Choroby i szkodniki: odporny
Jeśli wiosna jest ciepła, słoneczna i bez silnego wiatru, świerk pospolity może atakować mszyca świerkowa. Aby ograniczyć jej liczebność, warto spryskiwać świerki silnym strumieniem wody.
Jeżeli na gałązkach tworzą się galasy (nibyszyszki), trzeba je zrywać i niszczyć. To groźny szkodnik świerków – ochojnik.
Świerk pospolity lubi czyste środowisko. Wtedy jest gęsty, pięknie wybarwiony. W miejscowościach, gdzie występuje smog szybciej traci igły, może podsychać.
Ciekawe odmiany świerka pospolitego
- Aerocona – kształt asymetrycznej choinki; wysokość 5 m
- Cupressina – kształt choinki; wysokość 5 m
- Elegans – kształt kulisty; wysokość 1 m
- Gregoryana Parsonii – kształt kulisty; wysokość 1 m
- Inversa – odmiana płacząca lub ścieląca się po ziemi (w zależności od prowadzenia; wysokość 5 m
- Krasickiego – kształt choinki; wysokość 40 m
- Maxwellii – kształt kulisty; wysokość 1,5 m
- Nidiformis – kształt kulisty; wysokość 1,5 m
Świerk pospolity Inversa. Fot. Niepodlewam
Warto wiedzieć
- Piękną ozdobą świerka pospolitego są szyszki. Zwisają w dół i mają po 8-12 cm długości. Liczba szyszek i czas, kiedy pojawiają się po raz pierwszy, zależy od odmiany. Bardzo wczesanie zaczyna zawiązywać szyszki świerki pospolity Aerocona. Dodatkowo jego szyszki są początkowo czerwonawe. Są wspaniałą dekoracją ogrodu.
- Świerk pospolity dość łatwo się rozsiewa. Siewki nie zawsze powtarzają cechy rośliny matecznej.
Samosiewka świerka pospolitego. Fot. Niepodlewam