To piękny kwiat ogrodowy i doniczkowy. Chryzantema kwitnie od października aż do mrozów. W wazonach długo zachowuje świeżość. Polecana jest na bukiety.
Chryzantema jest uprawiana najczęściej jako kwiat jednoroczny w donicach. Nadaje się też do sadzenia w gruncie. Fot. Flower Council of Holland/thejoyofplants.co.uk
Inne nazwy: Chrysanthemum, Dendrantema, Złocień
Nazwa chryzantema wywodzi się z greckich słów: chrysos (złoty) i anthemon (kwiat).
Cechy: półkrzew lub roślina jednoroczna (w zależności od sposobu uprawy)
W gruncie chryzantema jest uprawiana jako roślina wieloletnia, a w doniczkach – jako roślina jednoroczna.
Chryzantemy doniczkowe to popularna dekoracja grobów, ale też ogrodów czy balkonów.
Jak pielęgnować przekwitłe chryzantemy doniczkowe CZYTAJ TUTAJ
Wysokość: 30-100 cm
Szerokość: 30-60 cm
Wyróżnia się 3 grupy chryzantem: niskie (karłowe), średnie i wysokie. Najpopularniejsze są chryzantemy w średniej wysokości.
Kwitnienie: od października (X) do większych mrozów
Kwiaty: białe, czerwone, fioletowe, kremowe, pomarańczowe, różowe, zielone, żółte oraz różnobarwne; pojedyncze, półpełne i pełne w wielu fantazyjnych kształtach
Chryzantema Venus Purple w gruncie. Fot. Niepodlewam
Chryzantemy zawiązują pąki kwiatowe, gdy dzień jest krótszy niż 11 godzin.
W sprzedaży są często chryzantemy doniczkowe trzymane w sztucznej ciemności, dzięki czemu kwitną nie tylko w październiku i listopadzie (X-XI).
Zapach: od delikatnego po średnio mocny (w zależności od odmiany); przyjemny, z nutą ziołową
Liście: zielone
Zastosowanie: rabaty kwiatowe, donice na balkonie, tarasie oraz przed wejściem do domu, na kwiat cięty, bukiety, dekoracja grobów , oczyszczanie powietrza w mieszkaniu
Chryzantema bardzo długo kwitnie. Kwiaty w wazonach zachowują świeżość około 4 tygodni.
Według badań NASA (Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej), chryzantema oczyszcza powietrze w mieszkaniu z benzenu, formaldehydu, trichloretenu, ksylenu i toluenu.
W krajach azjatyckich chryzantema jest także jadana w różnych potrawach.
Stanowisko: słoneczne
Gleba: żyzna, najlepiej z dużym dodatkiem kompostu; odczyn lekko kwaśny (pH 5,5-6,5)
Podlewanie: umiarkowane
Chryzantema toleruje tylko lekkie przesuszenie. Jednak korzystniej podlewać ją za mało, niż za dużo.
Nawożenie: co 1-2 tygodnie, najpóźniej do połowy sierpnia (VIII)
Chryzantema jest żarłoczna, lubi nawożenie. Nawożenie zaczyna się po 2 tygodniach od posadzenia na miejsce stałe albo – w przypadku starych chryzantem – od maja (V).
Najlepsze są nawozy do roślin kwitnących (zawierają mniej azotu, a więcej fosforu i potasu). Nadmiar azotu powoduje bujny wzrost liści i pędów lecz kwiaty są mniej dorodne.
Jeżeli chryzantema ma blade liście, to znak, że ziemia jest zbyt mało kwaśna. Warto ją wyściółkować wtedy korą, posypać kwaśnym kompostem i zmienić nawóz do kwasolubnych roślin kwitnących.
Chryzantema Megumi. Fot. Niepodlewam
Rozmnażanie: sadzonki wierzchołkowe i podział kęp
Sadzonki wierzchołkowe – ukorzenia się je od marca do końca maja (III-V)
Podział kęp – tak rozmnaża się stare, rozrośnięte chryzantemy. Najlepszy czas na podział i przesadzenie to kwiecień – maj (IV-V)
Cięcie: trzeba dostosować do odmiany
Chryzantemy gałązkowe, z kwiatami drobnymi i średniej wielkości, zwykle naturalnie same się rozrastają i nie potrzebują przycinania.
Chryzantemy rozkrzewiające się słabo przycina się w czerwcu (VI) albo 2-3 tygodnie od posadzenia na miejsca stałe.
Wytrzymałość na mróz: od braku po bardzo dobrą
Odporność chryzantem na mróz zależy od odmiany. Niektóre marzną już w temperaturze 0 stopni Celsjusza. Inne bardzo dobrze zimują w gruncie.
Choroby i szkodniki: odporna
Chryzantema rzadko sprawia problemy. Problemem bywa przenawożenie. Takie chryzantemy gorzej zimują i łatwo się łamią pod własnym ciężarem lub przy większym wietrze.
Z chorób na chryzantemach mogą występować: mączniak właściwy, rdza, szara pleśń, uwiąd chryzantem, zagniwanie podstawy pędu.
Ze szkodników uciążliwe są zwłaszcza galasówki, pluskwiaki, węgorek chryzantemowiec.
Odmiany chryzantem
Jest ich bardzo dużo. Chryzantema ma odmiany w rozmaitych kształtach.
Wyróżnia się chryzantemy m.in. o kwiatach anemonowych, daliowatych, kulistych, parasolkowatych, pojedynczych, kulistych, pomponowych, igiełkowych, pajęczastych.
Kompozycja z chryzantem pajęczastych i pojedynczych. Fot. Flower Council of Holland/thejoyofplants.co.uk
Warto wiedzieć
- Chryzantemy są uprawiane od wieków w Chinach i Japonii. Do Europy zostały przywiezione w 1764 roku. Posadzono je w królewskim ogrodzie w Kew w Wielkiej Brytanii.
- W Polsce na szerszą skalę chryzantemy były sadzone od początku XX wieku.
„W całym świecie ogrodniczym, a szczególniej w Anglii, kwiaty te wywołują zachwyt” – pisał „Ogrodnik Polski” w 1901 roku.
- Złota chryzantema jest w godle Japonii. To symbol słońca, szczęścia i długowieczności.