Planowanie skalniaka

Przy planowaniu skalniaka najprościej kierować się tym, aby wyglądał on naturalnie. Wystarczy zacząć od zwykłego szkicu na kartce papieru, który pozwoli od razu uniknąć wielu błędów. Warto na nim rozrysować kształt skalniaka, rozmieszczenie kamieni oraz zaplanować kwiaty na skalniak.

Lokalizacja skalniaka

Najważniejsze jest to, aby skalniak w ogrodzie tworzył spójną całość. Najlepiej umiejscowić go tam, gdzie lubimy spędzać czas. Można go zaplanować na przykład koło tarasu, altany lub przy ogrodzeniu.

Jeżeli mamy do dyspozycji duży ogród to skalniak może być głównym elementem ozdobnym i może zostać umiejscowiony na środku. Najlepiej wtedy, aby był otoczony ścieżkami i żwirowymi rabatami. Za to gdy działka, którą posiadamy, jest podłużna, to może dobrze sprawdzić się trójkątny skalniak w rogu działki.

Ważne jest, aby nie budować skalniaka przy wysokich drzewach, ponieważ one zbytnio będą go zacieniać, a ich korzenie będą pobierać wodę roślinom skalniakowym.

Nasłonecznienie

Kiedy już wybierzemy miejsce na skalniak, warto przez kilka dni poobserwować ogród. Należy wtedy zwrócić uwagę, ile godzin pełnego słońca jest w miejscu gdzie zaplanowano założenia skalniaka. Najlepiej, aby stanowisko było dobrze nasłonecznione, ponieważ większość roślin skalniakowych lubi słońce. Najlepsza jest południowa i południowo-zachodnia wystawa – wtedy w takim miejscu najlepiej sadzić rośliny światłolubne i tolerancyjne na okresowe przesuszenie. Wschodnia i północna wystawa również nadaje się do założenia skalniaka, ale wtedy będzie mniejszy wybór roślin, które lubią takie warunki.

Kamienie

Kamienie na skalniak nie powinny zajmować więcej niż 50% jego powierzchni, aby nie stworzyć efektu skalistego szczytu. Najlepiej wybierać kamienie o nieregularnych kształtach.

Najczęściej na skalniaki wybierane są wapienie, dolomity, bazalty, granity i skały piaskowe. Do skalniaka najlepiej wybrać 1 lub 2 rodzaje kamienia.

Zakładanie skalniaka

Po wybraniu miejsca na skalniak i po określeniu jego wstępnego kształtu można już zabrać się za pierwsze prace.

Pierwszym krokiem jest zdjęcie murawy i wykopanie wierzchniej warstwy gleby. Wykop warto zrobić trochę większy niż rozmiar zaplanowanego skalniaka, ponieważ warto wyłożyć jego brzegi agrowłókniną przed posypaniem jego dna małymi kamieniami i żwirem. Zapobiegnie to wzrostowi trawy i chwastów przy brzegach skalniaka co w przyszłości ułatwi jego pielęgnację. Jeżeli ułożymy skalniak na wzgórku to nie trzeba przykładać dużej uwagi do warstwy drenażu, jednak na płaskim terenie warto użyć drobnych kamieni i żwiru.

Następnym etapem jest układanie kamieni. Warto zacząć od konstrukcji zewnętrznej, czyli ścian skalniaka, którą najlepiej tworzyć z największych kamieni. Należy je wkopać na 1/3 głębokości i lekko odchylić do tyłu, aby stanowiły fundament dla całej konstrukcji. Wnętrze należy wypełnić ziemią i podlać, aby osiadła. Ziemia zastosowana na skalniak może być mieszanką ziemi kompostowej, podłoża torfowego, gruboziarnistego żwiru i piasku.

Potem należy usypać lekkie wzniesienie i ułożyć kolejne kamienie. Można wtedy dosypać więcej ziemi i ponownie ją podlać. Jest to ważne, aby robić to regularnie przez kilka dni, żeby ziemia dobrze osiadła. Dodatkowo można sprawdzić w których miejscach woda wymywa ją przez szczeliny w kamieniach. Wtedy można je uszczelnić mniejszymi kamieniami lub ziemią.

Ostatnim etapem jest posadzenie roślin, które najlepiej sadzić po około 2 tygodniach. Dla lepszego wyglądu skalniaka warto nasadzać je w grupach po kilka sztuk jednego gatunku lub odmiany z zachowaniem odstępów, aby mogły się rozrastać. Wysokie rośliny najlepiej sadzić z tyłu, duże pojedynczo, niskie z przodu, a małe w grupach. Dobrze wyglądają ze sobą kwiaty kontrastujące kształtem i kolorem kwiatów czy liści. Następnie po obsadzeniu roślin należy podlać te miejsce i wysypać żwir na powierzchnię ziemi, aby zapobiec parowaniu wody.

Termin zakładania skalniaka

Najlepszym terminem do zakładania skalniaka ogrodowego jest wiosna lub późne lato. Posadzone rośliny mają wtedy zapewnione dobre warunki pogodowe, aby mogły się ukorzenić.

Rośliny skalniakowe

Skalniaki ogrodowe mogą być obsadzone najróżniejszymi roślinami. Najlepiej wybierać gatunki niskie, płożące się i mające zwarty pokrój. Warto sadzić rośliny wieloletnie, które będą ozdobą w różnych porach roku. Za to rośliny iglaste mogą posłużyć jako tło dla skalniaka ogrodowego.

Najpopularniejszymi roślinami są byliny na skalniak:

• bergenia sercolistna,
• dąbrówka rozłogowa,
• dzwonek karpacki,
• goździk pierzasty,
• płomyk szydlasty,
• rojnik,
• rozchodnik,
• skalnice,
• zawciąg nadmorski,
• żagwin ogrodowy.

Na skalniaku, na wiosnę, ładnie będą też się prezentować rośliny cebulowe: tulipany, narcyzy, szafirki, pierwiosnki, krokusy.

Na stanowiska nasłonecznione nadają się również: niektóre odmiany jałowca, tymianek właściwy, krwawnik pospolity, oregano, szałwie.

Dobrze jest zaplanować, aby kwiaty pojawiały się kolejno w różnych porach roku, a kwiaty kwitnące – w tym samym okresie. Warto też zwrócić uwagę na ich ulistnienie, ponieważ gdy rośliny nie kwitną, to ich liście będą ozdobą skalniaka ogrodowego.

Rośliny wrażliwe na nadmiar wilgoci w podłożu warto posadzić w szczelinach pionowych, z których woda szybko wycieka. Należy jednak do tego stosować młode sadzonki, z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym. W taką szczelinę należy umieścić mały kamyk, a na nim niewielką ilość ziemi. Potem w szczelinę wsuwamy korzenie rośliny. Korzenie należy przysypać cienką warstwą ziemi i docisnąć następnym kamykiem.

Zobacz także poradnik – Jakie rośliny na skalniak

Rodzaje skalniaków

Oprócz klasycznych skalniaków ogrodowych na podwyższeniu, odważniejsze osoby mogą zdecydować się na eksperymenty. W ogrodzie można założyć również płaską rabatę skalną, piarg, górską łąkę, wąwóz czy skalniak na murku.

Płaska rabata skalna może być wolnostojąca lub przylegająca do innego obiektu. Najlepiej, aby z jednej strony była oparta o niski murek z kamienia, a od strony frontowej oddzielona od ścieżki płasko ułożonymi płytami lub kamieniami. Do takiego skalniaka można używać wszystkich roślin zalecanych do tego typu nasadzeń.

Skalniak w stylu piargu należy wybudować na pochyłym terenie. Taki skalniak ma wygląd rumowiska skalnego. Do takiego stylu najlepiej używać jednego rodzaju kamienia, a rośliny powinny być jednego, określonego gatunku np. alpejskiego.

Jeżeli ogród znajduje się na kamienistym terenie, to można to wykorzystać do założenia górskiej łąki. Można wtedy nasadzić ten teren roślinami zadarniającymi i trawami ozdobnymi.

Jeżeli na działce znajdują się naturalne wzniesienia, to można je wykorzystać do zaaranżowania wąwozu pomiędzy nimi. Można wtedy wysypać pomiędzy nimi kamienie i udekorować roślinnością. Najlepiej, aby u podstawy takiego skalniaka zbudować drugi skalniak na wzniesieniu.

Do urozmaicenia wyglądu tarasu czy altany można zastosować skalniak na murku. Murek może być z różnych materiałów, np. betonu czy drewna. Najważniejsze jest, aby jego materiał był jednolity. Na tak przygotowany skalniak najlepiej sadzić rośliny płożące.

Pielęgnacja skalniaka

Skalniaka nie należy zostawiać samego, bez opieki i pielęgnacji. Ważne jest, aby na początku regularnie go podlewać, a potem często pielić. Należy też raz na jakiś czas nawozić ziemię w skalniaku oraz sprawdzać stabilność jego kamiennych konstrukcji. Przy wybieraniu roślin do nasadzeń warto się zorientować, które z nich wymagają zabezpieczenia na zimowy okres.