Kwitnie późną wiosną, a do jesieni zdobią go puszyste owocostany. Perukowiec podolski to krzew którego liście przebarwiają się jesienią.
Inne nazwy: Cotinus coggygria, Krzew perukowy, Skąpia
Perukowiec podolski należy do rodziny nanerczowate. Spokrewniony jest z takimi roślinami jak mango, pistacja, sumak octowiec.
Pochodzenie: Europa i Azja
Cechy: krzew
Perukowce podolskie są ozdobne z liści oraz puszystych owocostanów, które przypominają peruki.
Wysokość: 2-3 m (w zależności od odmiany)
W naturalnych warunkach perukowce podolskie dorastają do około 5 m wysokości. Czasem przybierają formę drzewka.
Szerokość: do 2 m
Kwitnienie: czerwiec – lipiec (VI-VII)
Kwiaty: zielonożółte
Kwiaty są drobne, dość trudne do zauważenia, zebrane w wiechy, różnopłciowe, a niektóre sterylne (nie zawiązują nasion). Po przekwitnięciu szypułki kwiatów męskich i sterylnych się wydłużają i pokrywają piórkowatymi włoskami. Powstałe owocostany są puszyste, bardzo dekoracyjne aż do jesieni, o długości około 30 cm. Okrywają krzew jak ufryzowana peruka (stąd nazwy: perukowiec i krzew perukowy).
Tak kwitnienie perukowca opisał Edward Jankowski w „Ogrodniku Polskim” z 1880 roku:
„Kwiaty ukazują się w końcu czerwca lub w lipcu, są niepozorne, zielonkowate, ułożone w rozpierzchłe grona wierzchołkowe. Mnóstwo tych kwiatów nie zawiązuje owoców, lecz także nie opada całkowicie – owszem, szypułki ich wydłużają się znacznie i rozrastają znacznie w długie rurkowate lub spłaszczone włoski. Z takiego niezwykłego rozrostu powstają pióropusze wierzchołkowe, przystrajające krzak, jakby mgłą tajemniczą, z początku zielonawe, od początku sierpnia czerwonawej barwy”.
Zapach: niewyczuwalny
Liście: zielone lub purpurowe; opadają na zimę
W sezonie wegetacyjnym kolor liści perukowca się zmienia. Purpurowe odmiany przebarwiają się jesienią w odcieniach kolorów pomarańczowego, czerwonego i żółtego. Niektóre odmiany zmieniają też kolorystykę latem, np. z purpurowej na zieloną.
Zastosowanie: pojedynczy egzemplarz lub grupa w wyeksponowanych miejscach, przy ulicach i chodnikach posypywanych solą, suche bukiety (owocostany)
Stanowisko: słoneczne lub półcień
Gleba: przeciętna; odczyn zbliżony do obojętnego (pH około 7)
To mało wymagający krzew ozdobny co do żyzności oraz odczynu gleby. Rośnie nawet w ziemi piaszczystej, słabej. Jednak wtedy warto podczas sadzenia dodać do dołka trochę gliny lub hydrożelu. Dobrze sobie radzi w ziemi zasadowej.
Podlewanie: tylko w czasie dłuższej suszy oraz młode krzewy
Nadmiernie podlewane perukowce częściej chorują.
Nawożenie: kwiecień (IV) oraz jesień
Wiosną najlepsze są nawozy wieloskładnikowe do krzewów kwitnących, które zawierają dużo fosforu i potasu. Można też stosować nawozy o wolnym działaniu, najlepiej typu 100 dni.
Jesienią stosuje się tylko nawóz jesienny, czyli nie zawierający azotu (w jego składzie są głównie potas i fosfor).
Dodatkowo – przez cały sezon – można perukowiec podsypywać kompostem. Co kilka lat jesienią warto go też podsypać dolomitem.
Rozmnażanie: nasiona, sadzonki półzdrewniałe, odkłady i odrosty korzeniowe
Perukowiec jest tzw. biegaczem stepowym. Jego wiechy opadają na wietrze, a następnie są przez niego toczone po ziemi. W ten sposób rozsiewają się na dalsze odległości.
Cięcie: marzec (III)
Przycinanie nie jest potrzebne co roku. Perukowca przycina się tylko wtedy, gdy nadmiernie się rozrośnie albo aby nadać mu bardziej regularny kształt. Cięcie powoduje mocniejsze wybarwianie liści na młodych pędach. Na przyciętym krzewie jest jednak mniej puszystych owocostanów przez następne 2-3 lata (na takich pędach są pędy z kwiatami).
Wytrzymałość na mróz: duża
Dobrze zimuje bez okrycia w polskim klimacie.
Choroby i szkodniki: odporny
Nie potrzebuje chemicznych oprysków. Bardzo dobrze znosi miejskie zanieczyszczenia, w tym smog i zasolenie gleby.
Rzadko choruje i nie lubią go szkodniki. Jeśli rośnie w zbyt mokrej glebie, zaatakować go może werticilioza (choroba grzybowa).
Ciekawe odmiany perukowca podolskiego
- Flamissio Mincofla20 – purpurowe, a następnie zielone liście i różowe owocostany
- Golden Spirit – złocistozielone liście i różowawe owocostany
- Purpureus – zielone liście i purpurowe owocostany
- Royal Purple – purpurowe liście i owocostany
- Rubrifolius – purpurowe liście i owocostany
- Smokey Joy Lisjo – zielone, a potem purpurowe liście i różowawe owocostany
Ciekawostki
- Perukowiec podolski był uprawiany w Polsce już ponad 100 lat temu. Znany był pod nazwami skąpia i krzew perukowy. Wówczas dziko rósł na Podolu, stąd nazwa podolski.