Jabłoń Antonówka Zwykła – uprawa i odporność

Jest bardzo odporna na mróz i choroby. Jabłoń Antonówka Zwykła ma też małe wymagania co do gleby. Jej jabłka są świetne do ciast, na soki i przetwory.

Jabłoń Antonówka Zwykła – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Antenovka, Antonovca, Antonówka, Nalivia, Possart’s Nalivia, Possarts Moskauer Nalivia, Possarts Nalivia

Pochodzenie: początek XIX wieku lub wcześniej (Rosja)

Dojrzewanie: wrzesień – listopad (IX-XI)

Jabłka Antonówki Zwykłej można zrywać już w drugiej połowie lipca (VII) albo zbierać opadłe owoce. Nadają się np. do ciast, zakwaszania bigosu i na kompoty.

Antonówki Zwykłe do jedzenia na surowo nadają się na przełomie września i października (IX-X). Nie każdemu jednak smakują na surowo, bo są kwaskowate. Stają się bardziej kruche i smaczne po odleżeniu w chłodzie.

Na przechowanie jabłka Antonówki Zwykłe zbiera się zwykle w połowie października (X). Mogą być przechowywane do grudnia (XII).

Owoce: duże i duże (około 7-8 cm); okrągłe, lekko żebrowane; żółte, bardzo rzadko z małym rumieńcem od słońca; skórka gładka, lśniąca; miąższ kremowy, soczysty, kwaskowaty, kruchy, najsmaczniejsze w potrawach; lekko pachnące

Przeznaczenie: do jedzenia na surowo, ciast, suszenia, zakwaszania bigosu, na dżemy, marmolady, galaretki, powidła, soki

Jabłka Antonówki są składnikiem przysmaków, znajdujących na polskiej Liście Produktów Tradycyjnych:

Marmolada z Antonówek
Pączki żakowskie z powidłami z Antonówek
Nadwiślański sok jabłkowy – wyciskany na zimo z jabłek Antonówek, Kosztela, Kronselska, Malinowa, Oliwka Żółta (Papierówka), Szara Reneta
Placek z jabłkami Antonówkami lub Szara Reneta
Sok jabłkowy z Kałęczewa – tłoczony na zimno z jabłek Antonówek, Bankroft, Champion, Idared, Jonagored, Kronselska, Reneta Landsberska, Szara Reneta.

Gleba: przeciętna lub piaszczysta, najlepiej lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)

Jabłoń Antonówka Zwykła jest niewymagająca co do ziemi. Najbardziej lubi ziemię piaszczystą, suchą. Jednak, gdy jest ona słaba, nieurodzajna, jabłka są mniejsze.

„Zapewne ze wszystkich najłatwiejsze jabłko do otrzymania w piaskach, w których udaje się chyba nawet lepiej, niż w innych ziemiach” – napisał o Antonówce Zwykłej prof. Edmund Jankowski w książce „Ogrody na piasku” z 1913 roku.

Stanowisko: słoneczne

Jabłoń Antonówka Zwykła toleruje także lekkie zacienienie.

Drzewo osiąga duże rozmiary (wyjątek – Antonówki Zwykłe zaszczepione na skarlających podkładkach). Młode Antonówki Zwykłe rosną dość wolno, zwłaszcza na piaszczystej glebie. Owocuje bardzo obficie, ale nie zawsze co roku.

Odporność: bardzo dobra
Jabłoń Antonówka Zwykła to jedna z najbardziej odpornych odmian na mróz na świecie. Jest też odporna na choroby. W wilgotne lata pojedyncze owoce mogą gnić na drzewie. Mimo to jabłoń Antonówka Zwykła nie wymaga chemicznych oprysków od chorób.

Zapylacze: Akane, Alkmene, Cortland, Charłamówka, Elstar, Empire, Fiesta, Fuji, Glogierówka, Gloster, Grafsztynek Prawdziwy, Granny Smith, James Grieve, Jonathan, Kalwila Biała, Lobo, McIntosh, Oliwka Żółta (Papierówka), Red Delicious, Wealthy

Ciekawostki

Jabłoń Antonówka Zwykła została wyhodowana w Rosji. Nie ma jednak pewności, gdzie dokładnie. Niewykluczone, że było to w okolicach Moskwy. W XIX wieku były także zdania, że to raczej miejscowości Antoniny lub Antonówka na terenie dzisiejszej Ukrainy.

Istnieją także inne odmiany Antonówek, obecnie mniej popularne niż Antonówka Zwykła: Antonówka Półtorafuntowa oraz Antonówka Kamienna.
Antonówka Półtorafuntowa ma większe owoce i wcześniej dojrzewa niż jabłoń Antonówka Zwykła. Antonówka Kamienna zaś ma owoce mniejsze i później dojrzewa niż Antonówka Zwykła.

Na przełomie XIX i XX wieku jabłoń Antonówka Zwykła była najczęściej sadzona w chłopskich sadach. Na tragach miejskich bardziej była ceniona Antonówka Półtorafuntowa.