Jarmuż – uprawa i odporność

Jest mrozoodporny i mało wymagający. Jarmuż to warzywo, które zbiera się całą zimę. Jego kędzierzawe liście są dekoracją ogrodu.

Inne nazwy: Brassica oleracea

Cechy: roślina dwuletnia

Należy do rodziny kapustowatych. Jarmuż jest spokrewniony np. z brokułem, kalafiorem, kapustą, modrakiem morskim. Jadalne są jego liście oraz ogonki liściowe.

Ma wiele odmian: niskich i wysokich, o liściach zielonych i fioletowych.

Wysokość: 50-100 cm

Kwitnienie: maj (V)

Kwiaty są żółte. Pojawiają się w drugim roku uprawy. Ze względu na to, że kwitnący jarmuż trudno w amatorskich warunkach zabezpieczyć przed szkodnikami, hodowanie własnych nasion jest kłopotliwe i nieopłacalne. Wygodniej nasiona kupować co roku.

Rozmnażanie: z nasion

Jarmuż sieje się do doniczek lub skrzynek w terminie 15 maja-15 czerwca (V-VI). Im wyższa odmiana, tym korzystniej siać jarmuż wcześniej, czyli w drugiej połowie maja (V). Jarmuż, aby wzejść, potrzebuje co najmniej 12 stopni Celsjusza. Pierwsze listki pojawiają się po 5-10 dniach.

W końcu czerwca (VI) lub na początku lipca (VII) sadzonki jarmużu sadzi się na miejsca stałe. Powinny mieć po 10-15 cm wysokości.

Zbiór: od jesieni do wiosny

Jarmuż można też zrywać latem – młode listki są delikatne, doskonałe na surowo np. do sałatek. Wiele osób woli zjadać jarmuż dopiero po mrozach. Jarmuż zrywa się spod śniegu całą zimę – po jednym liściu lub więcej, w zależności od potrzeb w kuchni.

Siew jarmużu – jak głęboko i kiedy

Zastosowanie: liście i ogonki liściowe do jedzenia na surowo (sałatki) oraz gotowania na parze, duszenia i pieczenia, a także na sok warzywny

Jarmuż zawiera m.in. sulforafan – związek, który pomaga zapobiegać nowotworom. W jarmużu jest także dużo żelaza, wapnia i witamin.

Stanowisko: słoneczne

Jarmuż korzystnie sadzić w przewiewnych miejscach. Wiatr chroni go przed atakami szkodników, np. bielinka kapustnika. W półcieniu i cieniu jarmuż rośnie słabo.

To warzywo lubiące chłód.

Gdzie sadzić: warzywnik i rabaty kwiatowe (jako roślina ozdobna)

Niskie odmiany jarmużu można uprawiać także w donicach, np. na balkonie. Donica musi być jednak duża, o pojemności co najmniej 5 l.

Gleba: przeciętna, najlepiej piaszczysta z domieszką gliny albo kompostu gliniastego; pH około 7

Jarmuż korzystnie sadzić w pierwszym i drugim roku po oborniku. Ogólnie jarmuż jest mniej wymagający niż inne warzywa z rodziny kapustowatych, do której należy. Nie urośnie tylko piasku, glebie podmokłej i kwaśnej.

Podlewanie: umiarkowane

Jarmuż ma dobrze rozwinięty system korzeniowy. Toleruje przesuszenie. Jedynie młode rośliny powinny być systematycznie podlewane.

Nawożenie: kilka razy w sezonie rozcieńczonym nawozem naturalnym, np. gnojówką z pokrzyw lub gnojówką zwierzęcą (zrobioną np. z odchodów gołębi, koni, królików, krów, kur).

Nawożenie jarmużu – kiedy oraz czym

Odporność na mróz: bardzo dobra

Jarmuż jest w pełni odporny na mróz. Kędzierzawe liście jarmużu są dekoracją ogrodu w czasie zimy.

Choroby i szkodniki: takie same jak kapusty

W porównaniu do kapusty jarmuż rzadziej choruje. Groźną chorobą jest kiła kapusty (na korzeniach pojawiają się narośla i zgrubienia, jarmuż nie rośnie). Kile kapusty zapobiega zmianowanie – jarmuż i inne warzywa kapustne uprawia się na tym samym miejscu co 4 lata.

Ze szkodników szczególnie uciążliwe są bielinek kapustnik i mszyca kapuściana. Skuteczną ochroną przed nimi jest szczelne okrycie agrowłókniną lub firanką o gęstych oczkach.

Ciekawe odmiany

• Halbhoher Gruner Krauser – odmiana średnio wysoka, liście jasnozielone
• Kapral – odmiana karłowa, liście zielone
• Niski Zielony Kędzierzawy – odmiana karłowa, liście zielone
• Starbor – odmiana średnio wysoka, liście zielone w odcieniu modrym
• Winterbor – średnio wysoki, liście zielone

Warto wiedzieć

• Jarmuż to prastare warzywo. Najprawdopodobniej był uprawiany już ponad 2.000 lat temu.