Sieje zniszczenie zwłaszcza wśród warzyw i kwiatów. Oto kilka sposobów, jak skutecznie pozbyć się turkucia podjadka z ogrodu.
Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) dawniej znany był jako kruczek. To jeden z największych owadów w Polsce – ma do 7 cm długości. Większość życia spędza w glebie. Drąży w niej korytarze polując na drobne zwierzęta, jak drutowce, pędraki i dżdżownice, a także zjadając korzenie roślin. Zachowaniem trochę przypomina kreta.
Z ziemi turkuć podjadek wychodzi nocą oraz na gody, co ma miejsce w maju i czerwcu. Łatwo go rozpoznać – jest brunatny, wielki (w porównaniu do innych owadów), z dużymi przednimi odnóżami przypominającymi łopaty, potrafi latać. Preferuje stanowiska wilgotne: łąki, ogrody, pastwiska, rowy, zagajniki.
W ogrodach turkucie podjadki są bardzo trudnymi do zwalczenia szkodnikami. Podcinają i zjadają korzenie roślin, niewielkie sadzonki potrafią wciągnąć pod ziemię. Jeśli założą gniazdo, mogą ich być nawet setki! Sposobów, aby się pozbyć turkuci podjadków jest kilka.
1. Pożyteczne nicienie niszczące turkucia
Bardzo skutecznym sposobem na zlikwidowanie turkucia podjadka jest preparat mikrobiologiczny Turkuć Stoper. Zawiera pożyteczne nicienie entomopatogeniczne Steinernema carpocapsae, które wnikają do wnętrza owada i go pasożytują. Efekt: turkuć zamiera po około 48 godzinach. Jednocześnie nicienie są bezpieczne dla ludzi, roślin, domowych zwierząt. Niszczą także inne szkodniki, jak błyszczka jarzynówka, rolnica gwoździówka, słonecznica orezówka i inne rolnice, czerniec ciemny, ziemiórka pleniówka, larwy ćmy bukszpanowej, larwy skośnika pomidorowego, larwy stonki ziemniaczanej, chrząszcze opuchlaków, larwy wodarkowatych, larwy koziułkowatych, prześwietlik platanowy.
Preparat nie ma okresu karencji; można go stosować m.in. w warzywniku, jagodniku, sadzie, na pastwisku. Jego aplikacja jest wygodna: preparat dodaje się do wody w konewce i podlewa glebę (ewentualnie można użyć opryskiwacza). Przykładowo, opakowanie z 25 mln nicieni wystarcza na około 25 m².
Nicienie nie przeżywają temperatury 0°C (gleby). Dlatego jeśli w kolejnym roku turkucie znowu się pojawią w ogrodzie, należy zastosować nową partię preparatu.
2. Niszczenie gniazd turkuci
Jeden turkuć podjadek w ogrodzie to problem duży, a kilkaset – ogromny. Do licznego występowania turkuci dochodzi, jeśli w ogrodzie zostanie założone podziemne gniazdo, co ma miejsce w maju lub czerwcu (po godach). Samica składa w nim około 300 jaj, a następnie do jesieni opiekuje się przychówkiem. Młode zaczynają się rozmnażać po dwóch latach. Turkucie żyją do 4 lat.
Gniazdo ma wielkość kurzego jajka. Samica robi je podgryzając rośliny tak, aby było odpowiednio dogrzewane przez promienie słoneczne. Do regulacji temperatury wykorzystuje też materię organiczną. Gniazdo często znajduje się przy krawężnikach lub podmurówkach, np. szklarni lub inspektu. Ziemia w miejscu komory lęgowej jest lekko zapadnięta, zaś tam gdzie znajdują się prowadzące do niej korytarze – wzniesiona.
Najlepiej zlikwidować gniazdo zanim – po około 3 tygodniach – wylęgną się setki turkuci. Można je zalewać wodą (patrz punkt 3) albo zastosować preparat mikrobiologiczny (patrz punkt 1). Zaletą preparatu mikrobiologicznego jest zlikwidowanie zarówno młodych turkuci, jak i opiekującej się nimi matki.
3. Polewanie wodą gleby
Turkuć podjadek najchętniej żeruje w glebie wilgotnej, próchniczej. Jednak jeśli korytarze zostaną zalane wodą, wychodzi na powierzchnię – wtedy można go złapać (w rękawicach, by uniknąć skaleczenia). Do wody można dodać olej jadalny lub wywar z olchy (kory, liści lub tzw. szyszek), by skuteczniej skłonić te szkodniki do wyjścia z ziemi.
Niestety, polewanie wodą gleby i czekania aż turkuć z niej wyjdzie wymaga dużo cierpliwości. Poza tym trzeba trafnie wytypować miejsce, gdzie akurat turkuć żeruje. Czasem turkuciowi udaje się uciec jednym z wielu podziemnych korytarzy. Poza tym zalewanie wodą grządek może być przyczyną zniszczenia uprawianych roślin.
4. Pułapki na turkucia podjadka
Przy pomocy pułapek odławia się żywe turkucie podjadki. Wiosną i latem pułapkę można zrobić z głębokiego naczynia z gładkimi ściankami, np. puszki lub słoika (powinny mieć średnicę co najmniej 10 cm). Naczynie wkopuje się tak, aby jego górna krawędź była równo lub nieco poniżej powierzchni ziemi. Na dno można włożyć trochę świeżego obornika (najlepiej końskiego) albo nie w pełni rozłożonego kompostu, które wabią te owady. Gdy turkuć wpadnie do naczynia, nie jest zwykle w stanie się z niego wydostać (dorosłe owady mogą odfrunąć).
Inną pułapkę na turkucie przygotowuje się jesienią. Należy wykopać dół o wymiarach 50x50x50 cm. Następnie wypełnia się go świeżym obornikiem (najlepiej końskim), przysypuje cienką warstwą ziemi i zaznacza miejsce, np. etykietą, palikiem, kamieniem. Rozkładający się nawóz wydziela ciepło, co sprawia, że turkucie chowają się w nim na zimę. Dlatego późną jesienią lub zimą (w czasie odwilży) trzeba wykopać obornik i wybrać z niego ręcznie turkucie.
5. Nie trzymać starych pryzm kompostowych
Podobnie jak świeży obornik, turkucie może zwabiać, ale rzadziej, pryzma kompostowa. Najbardziej atrakcyjny jest dla nich wsad z obornika. Dlatego, jeśli w ogrodzie jest problem z turkuciami, najlepiej opróżnić kompostownik przed zimą.
6. Przekopywanie gleby
To jeden z mniej skutecznych sposobów wyłapywania turkuciów podjadków. Szkodnika trudno bowiem zlokalizować – częściej wykopuje się go przypadkiem, np. podczas sadzenia roślin. Najłatwiej wykopać gniazdo z jajami, jeśli się zauważy, gdzie zostało założone. Czasu jest mało, bo po 3 tygodniach wylęgają się setki młodych turkuci. Wtedy trudno je wykopać i złapać.
Gleby nie trzeba przekopywać, jeżeli użyje się preparatu mikrobiologicznego (patrz punkt 1). Znajdujące się w nim pożyteczne nicienie wystarczy dodać do wody w konewce i podlać ziemię. Nicienie same w nią wnikają, poszukując ofiar, czyli turkuci podjadków.