Kwitnie od lipca do pierwszego przymrozku. Dalia ogrodowa nadaje się na rabaty kwiatowe i do wazonów. Ma bajeczne kolory. Bulwy zimują w chłodnych pomieszczeniach.
Inne nazwy: Dahlia hybrida, Dalia, Dalia zmienna, Georginia, Gieorginia
Pochodzenie: krzyżówka
Cechy: bylina
Wysokość: 50-200 cm
Kwitnienie: od lipca (VII) do pierwszych przymrozków
Kwiaty: białe, czerwone, fioletowe, pomarańczowe, różowe, żółte i wielobarwne; pojedyncze, półpełne, pełne
Zapach: od braku po delikatny
Liście: zielone lub fioletowe (purpurowe)
Zastosowanie: rabaty kwiatowe, między bylinami i bordiurami bukszpanowymi, jednoroczne żywopłoty (z wysokich odmian), uprawa w donicach, bukiety
Stanowisko: słoneczne
W zacienionych miejscach dalie kwitną słabo.
Gleba: żyzna, najlepiej z dodatkiem gliny, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,5-7)
Dalie, które mają więcej 80 cm oraz z dużymi, ciężkimi kwiatami potrzebują podpór. Paliki najlepiej wbić w ziemię od razu po posadzeniu.
Podlewanie: umiarkowane
Dalia lubi wilgoć w powietrzu, np. od oczka wodnego.
Jeśli panuje susza, można ją zraszać – przy pomocy węża ogrodowego – raz w tygodniu.
Nawożenie: raz w miesiącu
Najlepsze są nawozy z dużą ilością fosforu oraz potasu. Nadmiar azotu powoduje, że dalie rosną wybujałe, z dużą ilością liści lecz słabo kwitną.
Przesadzanie: co roku
Bulwy dalii nie zimują w gruncie. Nie są odporne na mróz.
Rozmnażanie: bulwy, nasiona, sadzonki
- Bulwy – sadzenie w drugiej połowie maja (V).
- Nasiona – siew w kwietniu (IV).
- Sadzonki – ukorzenia się w marcu (III) w szklarni.
Sadzenie: druga połowa maja (V)
Cięcie: po pierwszym przymrozku, czyli wrzesień – październik (IX-X)
Po pierwszym przymrozku dalie trzeba ściąć nisko nad ziemią.
Następnie bulwy się wykopuje. Jeśli jest sucho, odwrócić je do góry nogami, aby przeschły kilka godzin. Jeżeli jest mokro, bulwy zabiera się do suchego pomieszczenia gospodarczego. Tam trzeba je odwrócić, by przeschły. Ten zabieg jest ważny, bulwy dalii nie gniły zimą.
Przez zimę bulwy dalii przechowuje się w pomieszczeniach chłodnych, w których nie ma mrozu. Najlepsze są skrzynki wyściełane wiórkami drzewnymi, trocinami lub torfem.
Odporność: dobra
Nadziemną część dalii niszczy każdy mróz. Bulwy mają większą odporność, ale trzeba je wykopać na zimę i przechować w chłodnym pomieszczeniu, np. piwnicy.
Ze szkodników najbardziej uciążliwe są ślimaki, zaś z chorób – mączniak.
Ciekawe odmiany dalii ogrodowych
Przez ponad 200 lat wyhodowano mnóstwo odmian.
Dalie dzieli się na 10 grup:
- Pojedyncze
- Anemonowe
- Kołnierzykowe
- Peoniowe
- Dekoracyjne
- Kuliste
- Pomponowe
- Kaktusowe
- Półkaktusowe
- Inne
Ciekawostki
- W polskich ogrodach dalie są uprawiane najprawdopodobniej od 1803 roku.
[…] georginia pochodzi z Meksyku. W roku 1789 dostała się stamtąd do Madrytu, gdzie pierwszy raz zakwitła w 1791 roku. Do środkowej Europy i do Niemiec sprowadził przed stu laty (1803 r.) pierwszy raz nasienie i kłęby georginii Aleksander Humboldt” – napisał prof. dr Antoni Białecki w „Ogrodniku Polskim” w 1903 roku.
- Na początku XIX wieku dalie (georginie) miały po 1,5 metra wysokości. Kwitły tylko w kolorach czerwonym i fioletowym.
Sto lat później odmian było tysiące. W różnych barwach i wysokościach.
- Pod koniec XIX wieku dalia była królową ogrodów, zarówno bogatych, jak i biednych. Każda pani domu potrafiła je uprawiać.
„Mówić cokolwiek o hodowli georgiń, uważam za zbyteczne. W uprawie roślin hodowanych, przeszło od stu lat w Europie na miliony, powinni ludzie dojść do takiej wprawy, jak w uprawie ziemniaków” – napisał Piotr Hoser w „Ogrodniku Polskim” z 1896 roku.
- Nazwa dalia upamiętnia Andersa Dahla (1751-1789) – szwedzkiego botanika.