To warzywo wieloletnie. Rabarbar ma jadalne ogonki liściowe. Najlepsze są wiosną, w kolorze czerwonym. Uprawa jest łatwa.
Inne nazwy: Rheum, Rzewień
Rabarbar uprawia się głównie dla ogonków liściowych. Mają kwaskowaty, słodki smak.
W polskich ogrodach uprawia się różne gatunki rabarbaru jako warzywo. To rabarbar ogrodowy (Rheum rhaponticum), rabarbar kędzierzawy (Rheum rhabarbarum) oraz ich krzyżówki. Mają podobne wymagania.
Cechy: bylina
Rabarbar to warzywo wieloletnie. W tym samym miejscu może rosnąć kilkanaście lat.
Wysokość: około 100 cm
W czasie kwitnienia rabarbar wypuszcza długi kwiatostan i dorasta do 200 cm. Kwiatostany trzeba wycinać, jak tylko się pojawią (w maju). Kwitnące rabarbary gorzej plonują.
Szerokość: około 100-150 cm
Rabarbar to ogromne warzywo. Z biegiem lat się rozrasta. Na jedną roślinę najlepiej przeznaczyć około 2 metrów kwadratowych.
Rozmnażanie: nasiona oraz podział kęp
Rozmnażanie rabarbaru jest łatwe przez podział karp i średnio trudne z nasion:
- Nasiona – rabarbar sieje się w marcu i kwietniu (III-IV) oraz sierpniu i wrześniu (VIII-IX) na głębokość 2 cm. Gdy siewki mają po 2-3 liście, rabarbar przesadza się na miejsce stałe. Rabarbar z nasion nie zawsze powtarza cechy rośliny matecznej. Lepiej rabarbar rozmnażać przez podział kęp.
- Podział kęp – kępy rabarbaru dzieli się szpadlem i sadzi w nowych miejscach. Najlepszy czas na przesadzanie rabarbaru to marzec i kwiecień (III-IV) oraz wrzesień – październik (IX-X). Każda sadzonka powinna mieć co najmniej 1-2 pączki i 1-2 korzenie. Rabarbar przyjmuje się łatwo.
Zbiór: od wczesnej wiosny do końca lipca (VII)
Najlepsze do jedzenia są młode, czerwone ogonki liściowe. Wycina się je na bieżąco. Zbiór rabarbaru przyśpiesza pędzenie, np. pod włókniną. Rabarbar można też bielić. Tradycyjnie robi się to nakładając wiosną na rabarbar wysokie, ceramiczne naczynie.
Zastosowanie: ciasta, ciastka, bułki, kompot, sosy, tarty, naleśniki, zupy
Nadaje potrawom kwaskowaty smak. Jest rodzajem nowalijki, którą zjada się zanim dojrzeją pierwsze owoce. Zawiera m.in. witaminę C, kwasy organiczne, kwas szczawiowy.
Kwas szczawiowy, w połączeniu w wapniem, tworzy szczawian wapnia, który może powodować niedobory wapnia w organizmie oraz odkładać się w postaci kamieni, np. w nerkach,. Dlatego nie należy rabarbaru jeść zbyt dużo i za często.
Rabarbar nie jest jednym warzywem zawierającym kwas szczawiowy. Zawierają go także np. buraki ćwikłowe i szczaw.
Stanowisko: słoneczne lub półcień
Ogonki rabarbaru są najsmaczniejsze, jeśli mają czerwony kolor. Intensywność czerwieni zależy od odmiany, stanowiska oraz temperatury. Najlepsze ogonki ma rabarbar rosnący w słońcu, gdy temperatura nie jest wyższa niż 25 stopni Celsjusza.
Gdzie siać i sadzić: warzywnik, rabaty kwiatowe, obrzeża sadu
Rabarbar może być uprawiany jako roślina ozdobna w ogrodzie, która od czasu do czasu trafia na talerz.
Gleba: żyzna, wilgotna; odczyn od lekko kwaśnej do obojętnej (pH 5,7-7)
Przed posadzeniem rabarbaru ziemię warto bardzo głęboko przekopać (na 45-50 cm). Trzeba ją solidnie zasilić kompostem lub ziemią gnojową.
Podlewanie: umiarkowane
Uwaga! Rabarbar lubi podlewanie, ale nie znosi nadmiaru wody.
Nawożenie: wczesna wiosna, czerwiec i sierpień
Rabarbar jest żarłoczny. Najlepiej go systematycznie ściółkować kompostem lub ziemią gnojową.
Do nawożenia można ewentualnie zastosować nawozy sztuczne: wiosną – saletrę amonową, w czerwcu – mocznik, w sierpniu – np. superfosfat.
Odporność na mróz: doskonała
Rabarbar świetnie zimuje w polskim klimacie. Nie potrzebuje okrywania.
Choroby i szkodniki: odporny
Rabarbar ogólnie rośnie zdrowo. Ze szkodników często atakują go mszyce.
Z chorób występują m.in. mozaika rabarbaru, plamistość liści rabarbaru, wirusowa plamistość rabarbaru.
Ciekawe odmiany rabarbaru
- Karpow Lipskiego – bardzo wczesny
- Koral – średniowczesny
- Malinowy – późny
- Olbrzym Amerykański – późny
- Przeworski – późny
- Wczesny Hosera – bardzo wczesny
- Wiśniowy – średniowczesny
Warto wiedzieć
- W polskich ogrodach rabarbar jest uprawiany jako warzywo od końca XIX wieku. Tak o rabarbarze pisał „Ogrodnik Polski” w 1884 roku:
„Ponieważ liście mieć można już w końcu maja i w czerwcu, kiedy jabłek jeszcze nie ma, przeto wartość rabarbaru znacznie się podnosi. Ze względu na przytoczone zalety roślinę tę warto rozpowszechnić w ogrodach”.
I cytat z „Ogrodnika Polskiego” z 1904 roku:
„Do niedawna rabarbar hodowano jako roślinę wyłącznie ozdobną. Obecnie, za przykładem Anglii, zaczyna też służyć jako warzywo”.
- Są gatunki rabarbaru, które uprawia się jako zioło. To rabarbar lekarski (Rheum officinale) oraz rabarbar dłoniasty (Rheum palmatum). Używane są m.in. jako składnik herbatek odchudzających.
