Mahonia pospolita – uprawa, odporność, cięcie

Nie zrzuca liści na zimę i ładnie kwitnie wiosną. Mahonia pospolita jest odporna na mróz, choroby i szkodniki. Owoce nadają się na nalewkę.

Cechy: krzew zimozielony

Inne nazwy: Berberis aquifolium, Mahonia aquifolium, Mahonia ostrolistna, Ościał, Ościał pospolity

Wysokość: 100 cm

Pełną wysokość mahonia pospolita osiąga po około 20 latach. Można ją korygować cięciem.

Szerokość: 100 cm

Kwitnienie: kwiecień-maj (IV-V)

Kwiaty: żółte, drobne, zebrane w wiechy

Zapach: przyjemny, średnio mocny

Owoce: granatowe, owalne, jak jagody, zebrane w grona; dojrzewają w lipcu-sierpniu (VII-VIII)

Pojedynczo posadzona mahonia pospolita owocuje słabo. Aby owoców było dużo, potrzebne są co najmniej dwie mahonie. Odmiana nie ma znaczenia. Do przeniesienia pyłu z kwiatka na kwiatek niezbędne są owady, np. pszczoły (dość chętnie odwiedzają mahonie).

Liście: ciemnozielone, grube, z ząbkowanymi brzegami przypominającymi kolce; są szorstkie i sztywne, ale nie kłują; nie opadają na zimę

Jesienią, zimą i wiosną niektóre liście mahonii pospolitej przebarwiają na czerwony kolor w odcieniu „mahoniowym”. Stąd niektórzy wywodzą nazwę rośliny – mahonia.
Jednak nazwa pochodzi nie od „mahoniowych” liści lecz irlandzkiego nazwiska. Do upowszechnienia mahonii przyczynił się słynny amerykański ogrodnik Bernard McMahon (1775-1816), z pochodzenia Irlandczyk. Mahonia pospolita upamiętnia jego nazwisko.

Liście mahonii nie opadają na zimę.

Zastosowanie: jako pojedynczy egzemplarz lub grupa krzewów, niskie żywopłoty, obwódki większych rabat

Stanowisko: półcień

Nadaje się do sadzenia pod drzewami liściastymi. Mahonia pospolita szczególnie lubi stanowiska osłonięte od zachodu, ponieważ zimą (w polskim klimacie) to właśnie z tego kierunku wieje najczęściej wysuszający wiatr.

Mahonia pospolita rośnie także w cieniu. Jednak wtedy jest mało gęsta. Mniej kwietnie i słabiej owocuje.

Gleba: przeciętna; odczyn około pH 6,5

Mahonia pospolita nie ma specjalnych wymagań co do ziemi. Lepiej jednak rośnie, gdy jest ona lekka. Ziemia powinna być ściółkowana, ponieważ mahonia źle reaguje na duże przesuszenie. Ma dość płytkie korzenie i słabo znosi przesadzanie w starszym wieku.

Mahonia pospolita jest tolerancyjna co do odczynu gleby. Rośnie w ziemi od kwaśnej do lekko zasadowej (alkalicznej). Najładniej wybarwione liście ma, gdy ziemia jest lekko kwaśna, czyli około pH 6,5. Dlatego można skontrolować pH za pomocą pehametru glebowego.

Podlewanie: umiarkowane

Ogólnie mahonia pospolita jest bardzo odporna. Jedynie gdy ma za mało wody, jej liście zasychają częściowo lub całkowicie. Wystarczy ją umiarkowanie podlewać raz na 1-2 tygodnie w zależności od pogody (więcej i częściej w czasie suszy), a także ściółkować.

Nawożenie: kwiecień-maj (IV-V)

Mahonia pospolita nie ma dużych wymagań pokarmowych. Do jej nawożenia wystarczą 1-2 dawki nawozu do roślin kwitnących według dawki na opakowaniu, w odstępie 2-3 tygodni. Więcej dawek można zastosować, jeżeli ziemia jest bardzo słaba i piaszczysta.

Jeśli mahonia pospolita rośnie np. pod drzewami owocowymi, zamiast nawozów mineralnych można stosować nawozy organiczne, np. gnojówkę z pokrzywy albo w rozcieńczeniu nawóz gęsi, nawóz gołębi, nawóz indyczy, nawóz kaczy, nawóz króliczy, nawóz kurzy, obornik krowi, obornik koński, obornik kozi, obornik owczy, obornik świński.

Rozmnażanie: nasiona, sadzonki zielne i zdrewniałe, odrosty korzeniowe

Najłatwiej mahonie rozmnaża się z odrostów korzeniowych.

Cięcie: kwiecień-czerwiec (IV-VI)

Mahonia pospolita bardzo dobrze znosi cięcie, nawet mocne. Lepiej jednak ograniczyć je przycinania korygującego kształt oraz sanitarnego. Dobrze będzie użyć do tego specjalistycznych nożyc. Po zimie trzeba usuwać zaschnięte i połamane pędy.

Jeśli zbyt mocno przytnie się mahonię, będzie mniej obficie kwitła i owocowała. Korzystnie jest obcinać mahonie systematycznie co roku, ale mniej. Dzięki temu są bardziej gęste i wypuszczają wiele kwiatów.

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Podczas zimy mahonia pospolita często schnie. Nie jest to wynik przemarznięcia lecz przesuszenia. Dlatego warto mahonie ściółkować. Ściółka zapobiega wysychaniu gleby także podczas zimy.

Więcej o wysychaniu mahonii zimą CZYTAJ TUTAJ

Choroby i szkodniki: bardzo odporna

Mahonia pospolita, jeśli schnie, to z braku wody (najczęściej zimą i w sierpniu). Na ciężkich glebach i zbyt mocno podlewana może być atakowana przez choroby grzybowe.

W USA zdobyła dużą popularność m.in. dlatego, że nie zjadają jej jelenie oraz króliki (bardzo często wyrządzają tam szkody w ogrodach).

Ciekawe odmiany

• Apollo – zielone liście; wysokość – ok. 100 cm, szerokość – ok. 100 cm
• Green Riple – zielone liście; wysokość – ok. 100 cm, szerokość – ok. 100 cm
• Smaragd – zielone liście; wysokość – ok. 100 cm, szerokość – ok. 100 cm
• Versicolor – pstre (żółto-zielone); wysokość – ok. 100 cm, szerokość – ok. 100 cm

Warto wiedzieć

• Mahonia pospolita była kiedyś lekiem używanym przez Indian Ameryki Północnej. Stosowali ją m.in. z zakażeniach przewodu pokarmowego oraz ranach i chorobach skóry. Obecnie są prowadzone badania nad wykorzystaniem mahonii w leczeniu np. łuszczycy.

• Mahonia pospolita jest spokrewniona z berberysem. Tak jak berberys zawiera berberynę. Dlatego owoców mahonii, choć są jadalne, nie powinny jeść kobiety w ciąży.

• Owoce mahonii są kwaśne. Wykorzystuje się je najczęściej na alkoholowe nalewki, rzadziej – jako dodatek do musli.

• Mahonia pospolita jest rośliną stanu Oregon w USA. Nazywana jest tam Oregon Grape.

• Gałązki mahonii pospolitej są wykorzystywane na wiązanki i wieńce. Ze względu na kształt liści łatwo pomylić nietrującą mahonię pospolitą z trującym ostrokrzewem kolczastym.