To krzew owocowy i ozdobny. Aronia czarna jest bardzo łatwa w uprawie i odporna. Jej owoce są doskonałe na nalewki i przetwory. Mają właściwości lecznicze.
Cechy: krzew
Aronia czarna to krzew owocowy oraz ozdobny. Kwitnie wiosną w białym kolorze. Jesienią liście przebarwiają się na czerwono.
Inne nazwy: Aronia, Aronia czarnoowocowa, Aronia melanocarpa, Aronka, Czarna jarzębina, Jarzębina czarnoowocowa
Pochodzenie: Ameryka Północna
Wysokość: 2-3 m
Szerokość: około 2 m
Aronia czarna rośnie szybko. Jej wymiary można łatwo ograniczyć cięciem, które znosi świetnie.
Kwitnienie: kwiecień – maj (IV-V)
Kwiaty: białe, z różowymi pręcikami; pojedyncze
Kwitnące aronie lubią odwiedzać pszczoły.
Zapach: niewyczuwalny
Owoce: jadalne; najpierw zielone, a w pełni dojrzałości czarne; kuliste (wielkości monet groszówek), zebrane w grona; skórka twarda; miąższ kwaśny, cierpki; przyjemnie pachną
Owoce aronii czarnej zbiera się zwykle w sierpniu (VIII). Bardzo mocno trzymają się gałęzi.
Przeznaczenie: owoce – nalewka aroniówka, galaretki, konfitury, kompot, mrożonki, owoce suszone, sok, syrop, herbatki owocowe; krzew – żywopłoty, kompozycje kolorystyczne
Owoce aronii czarnej nie nadają się do jedzenia na surowo. Są zbyt cierpkie i kwaśne. Nadają się na przetwory.
Jedzenie aronii jest polecane m.in. przy wysokim cholesterolu, schorzeniach układu krwionośnego, hemoroidach, obniżonej odporności na infekcje bakteryjne i wirusowe, w profilaktyce antynowotworowej.
Stanowisko: słoneczne
Aronie tolerują też lekki półcień, ale wtedy zawiązują mniej owoców.
Dla aronii trzeba wybrać stanowisko tak, by nie przeszkadzała albo nie trzeba było jej przesadzać co najmniej 20 lat. Z biegiem lat rozrasta się na bok. Dzięki systematycznemu cięciu, łatwo ograniczyć rozmiary aronii.
Aronie nadają na żywopłoty o wysokości około 2 m, np. wzdłuż dróg. Choć nie mają kolców, są trudne do sforsowania.
Gleba: przeciętna lub słaba; odczyn lekko kwaśny (pH 6-6,5)
Aronia czarna jest wyjątkowo mało wymagająca co do ziemi. Dobrze rośnie nawet na suchym piasku i w podmokłych ogrodach.
Toleruje też odczyn gleby kwaśny i zasadowy.
Podlewanie: nie ma potrzeby
Jedynie młode aronie podlewa się po posadzeniu, jeśli jest susza.
Nawożenie: kwiecień – maj (IV-V)
Aronia czarna nie ma dużych wymagań pokarmowych. Wybacza też brak nawożenia.
Polecane są nawozy do krzewów owocowych, zwłaszcza naturalne, oraz obornik granulowany bydlęcy i kurzak granulowany (dawki wg instrukcji na opakowaniach).
Pierwszą dawkę nawozu daje się w fazie rozwijania się pąków, czyli w kwietniu (IV), a kolejną miesiąc później.
Rozmnażanie: sadzonki zielne, sadzonki zdrewniałe, odrosty korzeniowe
Cięcie: styczeń – luty (I-II) lub ewentualnie do fazy pęcznienia pąków, czyli do marca (III) albo po zbiorze owoców, czyli w sierpniu (VIII)
W uprawie amatorskiej wygodniej ciąć aronie po zbiorze owoców. Jest wtedy ciepło na dworze. Krzew obficie zakwita wiosną.
Ściąć można 1/3 pędów. Co roku wycina się też 1-2 pędy główne przy ziemi.
Wytrzymałość na mróz: doskonała
Aronia czarna jest odporna na największe mrozy.
Choroby i szkodniki: odporna
Aronia czarna rośnie zdrowo. Nie potrzebuje żadnych oprysków.
Zapylacze: samopylna i obcopylna
Aronie zdecydowanie lepiej owocują, jeżeli kwiaty są zapylone pyłkiem z innych krzewów (dowolnych odmian).
Ciekawe odmiany aronii czarnej
- Aron
- Nero
- Serina
- Viking
Ciekawostki
- Aronia to prastary lek indiański, używany m.in. przez plemię Dakota. Stosowano ją m.in. na wzmocnienie, poparzenia, choroby układu krwionośnego. Lecznicze właściwości aronii potwierdziła współczesna medycyna.
- Aronia czarna nie jest jedynym gatunkiem aronii uprawianym w polskich ogrodach. Znacznie rzadsza jest aronia śliwolistna (Aronia prunifolia).
- Krzyżówką aronii czarnej i jarzębiny jest aronia Miczurina (Aronia mitschurinii).
- Aronie przywieziono z Ameryki Północnej do Europy dopiero na początku XIX wieku. Początkowo traktowano je jako rośliny ozdobne i ciekawostki botaniczne. Od co najmniej 1834 roku rosły w ogrodzie botanicznym w Petersburgu.