Ma kwiatostany różowe, fioletowe i rude. Szarłat wyniosły jest łatwy w uprawie. Kwitnie od lipca do mrozów. Jego nasiona i liście są jadalne.
Inne nazwy: Amarant wiechowaty, Amaranthus cruentus, Amarantus wiechowaty, Złoto Inków
Cechy: roślina jednoroczna
Szarłat wyniosły to roślina ozdobna i jadalna. Z jego nasion produkowana jest mąka bezglutenowa.
Wysokość: 50-120 cm
Szerokość: 30-60 cm
Kwitnienie: od lipca (VII) do mrozów
Kwiaty: fioletowe, różowe, rude
Najpopularniejsze są szarłaty wyniosłe kwitnące w kolorze fioletowym. Kwiaty są bardzo drobne, zebrane we wzniesione kwiatostany.
Zapach: brak
Liście: zielone lub fioletowe
Zastosowanie: rabaty kwiatowe, suszone bukiety, jadalne nasiona i liście, roślina energetyczna (do spalania w piecach)
Nasiona szarłatów są nazywane zbożem XX wieku. Zawierają m.in. 18% białka (więcej niż pszenica i kukurydza). Nie zawierają glutenu. W ich składzie znajdują się nienasycone kwasy tłuszczowe – dlatego są zalecane w diecie antycholesterolowej.
Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień
Gleba: przeciętna lub żyzna; odczyn od kwaśnego do zasadowego (pH 5,5-8,5)
Szarłaty wyniosłe są niewymagające co do ziemi. Im jest żyźniejsza, tym bardziej okazałe rosną.
Podlewanie: umiarkowane
Szarłat wyniosły dobrze toleruje lekkie przesuszenie. Lepiej podlewać go za mało, niż za dużo.
Nawożenie: nie ma potrzeby w uprawie amatorskiej
Rozmnażanie: nasiona
Szarłaty wyniosłe można siać na dwa sposoby:
- Do gruntu – nasiona sieje się w połowie maja (V);
- Z rozsady – nasiona sieje się w kwietniu (IV) do skrzynek w ogrzewanym pomieszczeniu. Na zewnątrz szarłaty można sadzić po 15 maja, gdy minie największe ryzyko przymrozków.
Uwaga! Szarłaty wyniosłe wystarczy posiać w ogrodzie raz. W kolejnych latach rozsiewają się same. Mogą nawet zachwaszczać ogród.
Cięcie: do wazonów i na suche bukiety
Wytrzymałość na mróz: brak
Szarłat wyniosły ginie przy najmniejszym mrozie.
Choroby i szkodniki: odporny
Szarłaty wyniosłe rosną zdrowo. Nie lubią ich szkodniki.
Ciekawa odmiana szarłatu wyniosłego
- Autumn Palette – kwiaty rude
Warto wiedzieć
- Szarłaty są uprawiane od wieków w Ameryce Środkowej. Dla żyjących tam Indian były jednymi z najważniejszych roślin jadalnych, tak jak dynia, kukurydza, pomidor, ziemniak.
- Szarłat wyniosły nie jest jedynym gatunkiem szarłatu uprawianym w polskich ogrodach. Spotykane są także m.in. szarłat trójbarwny (Amaranthus tricolor) i szarłat zwisły (Amaranthus caudatus).
- Kuzynką szarłatu wyniosłego jest celozja srebrzysta.