To warzywo dość wymagające w uprawie. Skorzonera lubi żyzną, wilgotną ziemię, umiarkowaną temperaturę oraz słoneczne stanowiska.
Inne nazwy: Czarne korzonki, Owsiane korzonki, Salsefiny, Scorzonera hispanica, Skurzonira, Wężymord, Wężymord czarny korzeń
Cechy: roślina dwuletnia
Skorzonera należy do rodziny astrowate. Spokrewniona jest z takimi roślinami jak aster, cykoria, jastrun, języczka, kocanki, łopian, mniszek, nagietek, ostropest, podbiał, przymiotno, rudbekia, rumian, rumianek, sałata, słonecznik, stokrotka, szarotka, złocień.
Jadalne są korzenie skorzonery.
Wysokość: około 50 cm
Liście: zielone
Kwitnienie: zakwita w drugim roku uprawy
Rozmnażanie: nasiona
Terminy siewu skorzonery
- Marzec
- Kwiecień – do 10 dnia tego miesiąca
- Sierpień – w cieplejszych regionach cały miesiąc, a w zimniejszych najlepiej do 20 dnia tego miesiąca
Uwaga! Skorzonerę posianą w marcu i kwietniu zbiera się w październiku lub listopadzie (X-XI) tego samego roku. Wysianą w sierpniu zbiera się na przełomie września i października następnego roku.
Zastosowanie: dania gotowane, duszone, sałatki
Korzenie skorzonery przypominają w smaku delikatesowe, młode pietruszki oraz szparagi. To bardzo smaczne i zdrowe warzywo.
Podczas obierania korzenie skorzonery wydzielają mleczny sok. Jest klejący na surowo. Dlatego wygodniej jest ugotować korzenie, wystudzić i dopiero wtedy obrać (sok nie sprawia wówczas problemu).
To warzywo o dużych walorach dietetycznych. Skorzonera, podobnie jak topinambur, zawiera inulinę, która zalecana jest w dietach odchudzających oraz profilaktyce cukrzycy. W jej składzie są też m.in. fosfor, magnez, potas, sód, wapń, żelazo oraz witaminy B1, B2, C, E.
Stanowisko: słoneczne
Gdzie sadzić: warzywnik
Skorzonera długo rośnie, ale warto ją uprawiać. W sklepach jest rzadkością.
Ziemia: żyzna, próchnicza, najlepiej z małym dodatkiem gliny oraz dużym kompostu; odczyn od lekko kwaśnego do obojętnego (pH 6,5-7)
Podlewanie: umiarkowane
Najwięcej wody skorzonera potrzebują w lipcu i sierpniu (VII-VIII). Jeśli brakuje jej wody, korzenie są małe, cienkie, mogą się rozwidlać.
Ziemia powinna być lekko wilgotna lecz nie mokra.
Nawożenie: dwa razy w sezonie
W uprawie amatorskiej bardzo ważne jest zasilenie gleby przed siewem skorzonery. To warzywo najlepiej rośnie w drugim roku po oborniku. Zasilanie nawozem naturalnym wykonuje się po wzejściu, a następne w okresie intensywnego wzrostu w czerwcu lub lipcu (VI-VII)
Odporność na mróz: bardzo dobra
Młode rośliny mogą przedwcześnie zakwitać pod wpływem niskiej temperatury wiosną.
Skorzonery z siewu sierpniowego zimują w gruncie. Można je przykryć na zimę np. agrowłókniną.
Choroby i szkodniki: odporna
W niekorzystnych warunkach, np. przy braku wody, korzenie skorzonery są rozwidlone.
Ciekawe odmiany skorzonery
- Einjhrige Riesen – korzeń średnio długi, niezbyt gruby; odmiana późnojesienna i zimowa
- Duplex – korzeń długi, średnio gruby; odmiana późnojesienna i zimowa
Warto wiedzieć
- Skorzonera jest uprawiana w Polsce od wieków. Dawniej wierzono, że skorzonera poprawia wzrok oraz „odgania tęsknotę”.
- W XVIII wieku to warzywo najczęściej znano jako owsiane korzonki i salsefiny, ale używano też nazwy skorzonera. Tak o uprawie tego warzywa pisał ks. Krzyszfor Kluk w książce „Roslin potrzebnych, pozytecznych, wygodnych, osobliwie kraiowych albo Ktore w kraiu uzyteczne byc mogą utrzymanie, rozmnozenie, zazycie” z 1777 roku:
„Owsiane korzonki, albo Salsefiny. Spanische Haberwurtzel. Naylepsze są pod imieniem Skorzonera. Sieią się wcześnie na wiosnę, i w iesieni iuż są zdatne do używania. Wszakże przez zimę zostać mogą w ogrodzie i corocznie do 3 – lub czterech lat większe rosną; iedno, i dwuletnie przecięż naylepsze są. Nasienia przypilnuy, bo go wiatr rozniesie. Ziemię dasz dobrą, i pulchną”.
Inne stare nazwy skorzonery wymienia Józef Rostafiński w „Słowniku polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach” z 1900 roku. Najpopularniejsza była wężymord. Inne to scorsonera, scorzonera, wężownik, wężymord, wężymordowe, wężymór, wężymórd, zwyczajny cukrowy korzeń.