To warzywo kapustne odporne na mróz. Modrak morski przyrządza się jak jarmuż, brokuł czy szparagi. I podobnie smakuje. Toleruje zasolenie gleby.
Inne nazwy: chou marin, kapusta morska, katran primorskij, modrak nadmorski, Sea Kale
Cechy: bylina jadalna
Modrak morski w ogrodach uprawia się jako warzywo. Rośnie dziko nad brzegami mórz, np. Bałtykiem (w Norwegii) czy Północnym (Wielka Brytania).
Należy do rodziny kapustowatych. Modrak morski jest spokrewniony np. z brokułem, jarmużem, kalafiorem, kapustą. Jadalne są jego liście oraz ogonki liściowe. Modrak morski przyrządza się podobnie jak jarmuż. W smaku przypomina mieszankę jarmużu, szparagów i brokułów. Można też jeść kwiaty modraka, np. jako dodatek do sałatek.
Wysokość: 50-70 cm
Kwitnienie: maj (V)
Modrak morski bardzo łatwo zawiązuje nasiona. Kwitnie dość obicie. Kwiaty lepiej obrywać (i zjeść), by nie osłabiać roślin. Zostawia się tylko kwiaty na dorodnych modrakach, przeznaczonych do rozmnożenia z nasion.
Rozmnażanie: wiosną lub jesienią; jest łatwe
Sposoby rozmnażania modraka morskiego:
- Nasiona – wysiewa się w październiku (X) do gruntu (kiełkują wiosną następnego roku) albo wczesną wiosną, do 15 marca (III), do gruntu (jak tylko ziemia odmarznie). Siewki przesadza się na miejsca stałe, gdy mają po 4-5 liści.
- Podział roślin – stare egzemplarze tworzą kępy, które można podzielić szpadlem. Taką sadzonkę z korzeniem sadzi się do gruntu.
- Sadzonki z bocznych odrostów – powinny mieć po 7-10 cm długości. Ukorzenia się je wiosną w gruncie albo doniczkach. Modraki ukorzenione w doniczkach sadzi się potem do gruntu. W doniczkach można je łatwo przewozić, np. by dać komuś w prezencie.
Zbiór: od wiosny do jesieni
Z bardzo młodych modraków zrywa się tylko pojedyncze liście. Ze starszych można obrywać ich więcej, w miarę zapotrzebowania w kuchni.
Modrak morski nadaje się do wybielania, wtedy jest bardziej delikatny. Najprostszy sposób to przykrycie modraków wiosną drewnianą skrzynką. Na nią można jeszcze narzucić np. słomę czy włókninę. Tak wybielony modrak przyrządza się jak szparagi (w podobnym terminie).
Można też przykrywać modraki tylko włókniną. Nie są wtedy wybielone, ale delikatniejsze w smaku. Poza tym włóknina chroni je przed bielinkami kapustnikami.
Zastosowanie: liście i ogonki liściowe do jedzenia na surowo (sałatki) oraz do gotowania w wodzie i na parze, duszenia i pieczenia
Modrak morski w postaci surowej, podobnie jak inne warzywa kapustne, może powodować wzdęcia. Lepiej więc nie przesadzać z jego ilością na surowo na jeden posiłek. Po ugotowaniu czy upieczeniu można zjeść większą porcję modraka.
Modrak morski jest uważany za warzywo bardzo zdrowe, o podobnych właściwościach jak jarmuż czy brokuł. Zawiera m.in. dużo witaminy C. Zapobiega nowotworom.
Starożytni Rzymianie zabierali marnowany modrak na morskie wyprawy. Warzywo chroniło ich przed szkorbutem.
Modrak morski przez wieki chronił też przed głodem. Najprostsza potrawa to liście gotowane w morskiej wodzie. Taką kapuścianą zupę jedzono np. w Anglii.
Stanowisko: słoneczne i półcieniste
Modrak morski dobrze toleruje wietrzne stanowiska. Wiatr chroni go przed atakami szkodników, np. bielinka kapustnika.
Gdzie sadzić: warzywniak i rabaty kwiatowe (jako roślina ozdobna)
Gleba: przeciętna, najlepiej piaszczysta z domieszką gliną albo kompostu gliniastego, KONIECZNIE wilgotna; pH 6,6-7,8
Modrak morski może rosnąć w tym samym miejscu bez przesadzania nawet 15 lat i więcej. Najlepiej rośnie w miejscu obficie nawiezionym kompostem i obornikiem. Lubi ściółkowanie słomą.
Bardzo dobrze toleruje zasolenie, np. będzie rósł w ogrodzie po zalaniu przez fale morskie czy tzw. cofkę (zdarza się w Polsce) oraz w pobliżu ścieżek posypywanych solą w czasie zimy.
Podlewanie: obfite
Modrak morski musi mieć wilgoć w glebie. Gdy ma za sucho, ginie. Dlatego w ogrodzie łatwiej go uprawiać w półcieniu i na ściółce ze słomy. Wtedy mniej wody wyparowuje z gleby.
W naturze modrak morski bardzo dobrze rośnie na słonecznych, kamienistych plażach, w miejscach, gdzie morze wyrzuca np. wodorosty.
Nawożenie: kilka razy w sezonie rozcieńczonym nawozem naturalnym, np. gnojówką z pokrzyw lub gnojówką zwierzęcą (zrobioną np. z odchodów gołębi, koni, królików, krów, kur).
Odporność na mróz: bardzo dobra
Modrak morski jest całkowicie odporny na mróz. Warto go na zimę ściółkować, np. słomą.
Choroby i szkodniki: takie same jak kapusty
Ze szkodników najbardziej uciążliwe są bielinek kapustnik oraz pchełka ziemna.
Z chorób modrak morski może atakować kiła kapusty (zakażeniu sprzyja kwaśny odczyn gleby).
Warto wiedzieć
- Modrak morski można spotkać na plażach, np. norweskich, niemieckich, estońskich, angielskich. Nie wolno go zrywać. Bo to roślina rzadka i często pod ochroną, zagrożona wyginięciem w stanie dzikim. Być może modrak morski rósł kiedyś także na polskim wybrzeżu Bałtyku, ale został wytępiony.
- Nasiona i sadzonki modraka rzadko są w sprzedaży w Polsce. Łatwo można je kupić w sklepach np. w Wielkiej Brytanii. Ciekawą odmianą, dostępną w angielskich sklepach, jest modrak morski Lillywhite. Wszystkie modraki bardzo dobrze rosną w polskim klimacie.
