Dobrze kwitnie i owocuje w mieszkaniu lub oranżerii. Kumkwat nie jest trudny w uprawie. Sadzonka powinna pochodzić z owocującego drzewka.
Cechy: krzew albo niskie drzewko owocowe i ozdobne
Inne nazwy: Fortunella
Znane są różne gatunki kumkwatów. To m.in. kumkwat hongkongijski (Fortunella hindsii), kumkwat japoński (Fortunella japonica), kumkwat perłowy (Fortunella margarita). Różnią się smakiem, kształtem i wielkością owoców.
Pochodzenie: Chiny
Kumkwat jest spokrewniony z cytrusami, takimi jak cytryna zwyczajna czy mandarynka.
W Chinach to popularna roślina doniczkowa, często wręczana jako prezent z okazji Nowego Roku.
Wysokość: 1-3 m (w zależności od cięcia)
W donicach kumkwaty karłowacieją. Zwykle prowadzi się ją do 1 metra wysokości. Jeśli jest uprawiana w oranżerii albo w dużym salonie, można jej pozwolić osiągnąć większe wymiary.
Kumkwaty nadają się na bonsai.
Szerokość: 0,5-1,5 m (w zależności od cięcia)
Kumkwat rośnie w donicach dość szybko. Jeżeli rośnie na parapecie trzeba go mocno przycinać, bo po kilku latach zaczyna mu brakować miejsca.
Kumkwaty w oranżeriach – gdzie jest więcej miejsca niż na parapecie – można prowadzić jako drzewko. Ich liście nie opadają na zimę.
Kwitnienie: marzec-czerwiec (III-VI)
Kwiaty: białe, pachnące
Owoce: jadalne; małe, owalne lub okrągłe; skórka od żółtej po pomarańczowej, cienka (jadalna); miąższ segmentowy, z nasionami
Kumkwaty bardzo dobrze owocują na parapecie. Owoce są soczyste, słodko-kwaśne. W Polsce dojrzewają w lutym i marcu (II-III).
Nadają się do jedzenia w całości, bez obierania ze skórki, w postaci świeżej, suszonej oraz w daniach na ciepło.
Owoce kumkwatów mogą się zawiązywać bez zapylania albo po zapyleniu pyłkiem z tej samej rośliny.
Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień
Zimę kumkwaty lubią spędzać w słabo ogrzewanych pomieszczeniach (około 10-15 stopniach Celsjusza). W mocno ogrzewanych pomieszczeniach mogą podsychać (zwykle regenerują się wiosną, po wyłączeniu ogrzewania).
Ziemia: od kwaśnej do lekko kwaśnej (pH 5,5-6,5)
Podlewanie: umiarkowane
Najlepsza jest woda miękka, np. z dzbanka z filtrem. Kumkwat lepiej znosi przesuszenie niż nadmierne podlewanie.
Nawożenie: marzec- wrzesień (III-IX)
Polecane są nawozy do cytrusów.
Rozmnażanie: sposobów jest kilka; ogólnie kumkwat łatwo rozmnożyć
- Ukorzenianie sadzonek – od marca do końca czerwca (III-VI) oraz wrzesień (IX); ukorzenianie trwa do 2 miesięcy. Sadzonka powinna być pobrana z owocującego drzewka;
- Odkłady – powietrzne lub po przygięciu do ziemi. Odkłady robi się tylko z owocujących drzewek;
- Siew nasion – można je siać bez względu na parę roku od razu do doniczki. Tak wyhodowane kumkwaty rosną zwykle pięknie lecz nie owocują wiele lat, gdyż przechodzą okres młodociany (trwa 5-20 lat).
- Szczepienie – od końca marca do końca maja; najlepsze są oczka z przyrostów wiosennych tegorocznych lub jesiennych zeszłorocznych owocujących kumkwatów. Szczepione kumkwaty bardzo szybko zaczynają kwitnąć i owocować.
Cięcie: luty-marzec (II-III)
W sezonie wegetacyjnym można także przycinać lub uszczykiwać palcami młode przyrosty.
Dzięki cięciu kumkwaty można formować np. w kształcie kuli.
Wytrzymałość na mróz: do minus 10 stopni Celsjusza
Kumkwaty lepiej znoszą przymrozki niż inne cytrusy.
Choroby i szkodniki: odporny
Kumkwat, jeśli choruje, to zwykle nadmiernego podlewania (gnicie korzeni).
Ze szkodników kumkwaty atakują m.in. misecznik cytrusowiec, przędziorek chmielowiec i wełnowiec cytrusowiec.
Zapylacze: nie potrzebuje
Ciekawostki
- Kumkwat łatwo krzyżuje się z innymi cytrusami. Najbardziej znane krzyżówki to: cytrangedin (poncyria trójlistkowa x orangequat), limequat (kumkwat x limonka), orangequat (limkwat x mandarynka).
- Kumkwaty są uprawiane w Europie od 1846 roku. Przywiózł je z Chin Robert Fortune (1812-1880) – słynny szkocki botanik.
W Chinach kumkwaty są uprawiane od co najmniej XII wieku.