Nadaje się do uprawy w mieszkaniu lub oranżerii. Kalamondynka nie jest trudna w uprawie. Do jedzenia nadają się owoce nawet nie w pełni dojrzałe.
Cechy: krzew albo niskie drzewko owocowe i ozdobne
Inne nazwy: Agridulce, Calamansi, Citrofortunella microcarpa, Citrus mitis, Kalamondin, Kalamondyn, Kalamondyna, Kalamansi, Kalamunding, Limau chuit, Limau kesturi, Limonsito, Pomarańcza kalamondin, Pamarańcza miniaturowa, Pomarańcza panamska
Pochodzenie: Azja (prawdopodobnie Filipiny)
Kalamondynka jest krzyżówką, spokrewnioną z cytrusami, uprawianą od wieków. Jej rodzice to mandarynka oraz kumkwat, najprawdopodobniej japoński.
Kalamondynki są popularne zwłaszcza na Filipinach, ale też w USA (na Florydzie i w Teksasie). Uprawiane są jako drzewka owocowe oraz ozdobne.
Wysokość: 1-3 m (w zależności od cięcia)
W donicach kalamondynki karłowacieją. Zwykle prowadzi się je do 1 metra wysokości. Wymiary kalamondynek można regulować cięciem. W oranżeriach osiągają 2-3 m wysokości.
Szerokość: 0,5-1,5 m (w zależności od cięcia)
Kwitnienie: marzec – czerwiec (III-VI)
Kwiaty: białe, pachnące
Owoce: jadalne; małe, okrągłe; skórka pomarańczowa, cienka (jadalna); miąższ segmentowy, z nasionami
Kalamondynki bardzo dobrze owocują na parapecie i w oranżeriach. Owoce są soczyste, kwaśne. Skórka zaś jest słodka. W Polsce dojrzewają w styczniu – marcu (I-III).
Nadają się do jedzenia w całości, bez obierania ze skórki, w postaci świeżej, mrożonej oraz w napojach i daniach na ciepło.
Uwaga! Nie trzeba czekać aż kalamondynki dojrzeją. Zwykle wykorzystuje się owoce nie w pełni dojrzałe, czyli z zieloną skórką. W praktyce kalamondynki można zrywać cały rok, bo albo są zielone, albo dojrzewają.
Kalamondynki zjada się na surowo, w sałatkach, zupach, ciastach. Popularne są napoje z kalamondynkami.
Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień
Zimę kalamondynki lubią spędzać w słabo ogrzewanych pomieszczeniach (około 10-15 stopniach Celsjusza). W mocno ogrzewanych pomieszczeniach mogą podsychać.
Ziemia: od kwaśnej do lekko kwaśnej (pH 5,5-6,5)
Kalamondynki najlepiej sadzić w ziemi do cytrusów.
Podlewanie: umiarkowane
Nawożenie: marzec- wrzesień (III-IX)
Polecane są nawozy do cytrusów.
Rozmnażanie: sposobów jest kilka; ogólnie kalamondynkę łatwo rozmnożyć
- Ukorzenianie sadzonek – od marca do końca czerwca (III-VI) oraz wrzesień (IX); ukorzenianie trwa do 2 miesięcy. Sadzonka powinna być pobrana z owocującego drzewka;
- Odkłady – po przygięciu do ziemi lub odkłady powietrzne. Odkłady robi się tylko na owocujących drzewkach;
- Siew nasion – można je siać bez względu na parę roku od razu do doniczki. Tak wyhodowane kalamondynki rosną zaczynają owocować po kilku latach (wcześniej niż inne cytrusy);
- Szczepienie – od końca marca do końca maja; najlepsze są oczka z przyrostów wiosennych tegorocznych lub jesiennych zeszłorocznych owocujących kalamondynek.
Cięcie: luty – marzec (II-III)
W sezonie wegetacyjnym można również przycinać lub uszczykiwać palcami młode przyrosty.
Wytrzymałość na mróz: do minus 10 stopni Celsjusza
Choroby i szkodniki: odporna
Kalamondynka, jeżeli choruje, to zwykle nadmiernego podlewania (gnicie korzeni).
Ze szkodników kalamondynki atakują m.in. misecznik cytrusowiec, przędziorek chmielowiec i wełnowiec cytrusowiec.
Zapylacze: nie potrzebuje
Owoce kalamondynek mogą się zawiązywać po zapyleniu pyłkiem z tej samej lub innej rośliny. W każdym owocu jest zwykle po kilka pestek.
Ciekawa odmiana kalamondynki
- Variegata – owoce i liście pstre
Ciekawostki
- Kalamondynka jest uprawiana od wieków. Prawdopodobnie pochodzi z Filipin, ale spopularyzowali ją na świecie Amerykanie.
W 1899 roku kalamondynką zainteresował się David Fairchild (1869-1954) – słynny botanik amerykański i łowca roślin. Odkrył kalamondynkę w Panamie (dlatego bywa nazywana pomarańczą panamską), gdzie była od dawna uprawiana (być może przywieźli ją tam marynarze z Azji). Kilka lat później kalamondynki zaczęto uprawiać na towarową skalę w USA, a potem w innych krajach.
- Kalamandynki są na Filipinach tradycyjnym składnikiem wielu dań, ale też używa się ich w medycynie ludowej, jako kosmetyk i środek do wywabiania plam. Stosowane są np. do pielęgnacji włosów, na trądzik, ugryzienia owadów, jako dezodorant.
