Kiedyś jej czerwone jabłka wieszano na choinkach. Jabłoń Żeleźniak to stara odmiana odporna na wszystko. Świetnie się przechowuje w zwykłej piwnicy.
Inne nazwy: Braunsilien, Eiser, Eiser Rote, Eiser Rouge, Groszówka, Groszkówka, Jeptiska, Pomme Eiser Roug, Roter Eiserapfel, Roter Eiser, Roter Eiser Apfel, Rother Eiser, Rother Eiserapfel, Zelezne jablko
Pochodzenie: XVII wiek lub wcześniej (Niemcy)
Dojrzewanie: styczeń-czerwiec (I-VI)
Owoce: średniej wielkości (7-8 cm); okrągłe, lekko karbowane; żółto-czerwone, rumieniec smugowaty, często obejmujący cały owoc; skórka gładka; miąższ żółtobiały, soczysty, miękki; lekko pachnące
Jabłka Żeleźniak zbiera się w końcu października (X).
Tuż po zerwania jabłka Żeleźniak nie nadają się do jedzenia, bo są twarde i kwaśne. Stają się bardzo smaczne dopiero po przechowaniu w chłodzie. Kiedyś takim terminem, gdy zaczynano je jeść, było Boże Narodzenie. Żeleźniaki wieszano na choinkach.
Ta odmiana jabłek jest w przechowaniu bardzo odporna, jak żelazna (stąd nazwa), aż do czerwca (VI). Podobną odporność mają jabłka Grochówka Wielka. Na wsiach Żeleźniaki czasami zsypywano do beczek po kapuście i tak trzymano w piwnicach całą zimę. Dodawano je także do kiszonej kapusty.
Przeznaczenie: na przetwory, soki, cydr, do ciast, suszenia i wieszania na choince
Gleba: przeciętna, najlepiej lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)
Jabłoń Żeleźniak dobrze rośnie nawet na piasku. Ziemia nie może być jednak za sucha.
Stanowisko: słoneczne, toleruje półcień
Na przełomie XIX i XX wieku jabłonie Żeleźniak często sadzono wzdłuż dróg i na miedzach, często tam, gdzie żadne inne drzewo owocowe nie chciało rosnąć. Drzewo osiąga duże rozmiary. Owocuje co 2 lata.
Odporność: bardzo dobra
Jabłoń Żeleźniak nie wymaga zabezpieczania na zimę i chemicznych oprysków.
Zapylacze: Koksa Pomarańczowa, Królowa Renet, Reneta Ananasowa
Ciekawostki
- Jabłoń Żeleźniak była popularna do lat 50. XX wieku. Od tego czasu na choinkach, zamiast Żeleźniaków, zaczęto wieszać bombki. Coraz rzadziej jabłka trafiały do piwnic na przechowanie, bo można było kupić inne odmiany w sklepach.
- Jabłoń Żeleźniak jest znana w Polsce także pod nazwą Groszówka. Jej jabłka były kiedyś bardzo tanie – za 12 sztuk płacono 1 grosz (stąd taka nazwa).
O innych starych odmianach jabłoni CZYTAJ TUTAJ
Źródło:
*wiedza własna
*„Sadownictwo gospodarskie”, Władysław Tyniecki, 1902 rok
*”Ogrody na piasku”, Edmund Jankowski, 1913 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok
Rysunek jabłoni Żeleźniak z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii