W tym miesiącu rozpoczyna się kalendarzowa zima. Grudzień w ogrodzie to czas m.in. robienia osłon przed mrozem i planowania kolejnego sezonu, a także dokarmiania ptaków.
W grudniu dni są najkrótsze w roku. Mróz i śnieg, ale również dodatnia temperatura to naturalne zjawiska. W porównaniu do listopada (XI) jest trochę więcej słonecznych dni. Pracy nie jest dużo. To miesiąc, gdy warto już zacząć planować nasadzenia w kolejnym sezonie.
Osłony zimowe
Jeśli nie zostały wykonane w listopadzie, trzeba osłony roślin ogrodowych – zabezpieczające je przed mrozem – zrobić w grudniu (najlepiej w pierwszej połowie tego miesiąca). Ochrony potrzebują zwłaszcza np. młode azalie, magnolie, pierisy, różaneczniki oraz niektóre powojniki, drzewka owocowe i róże.
Najprostsza i bardzo skuteczna ochrona przed mrozem to ściółkowanie, np. korą, torfem, szyszkami. Części nadziemne okrywa się słomą, gałązkami roślin iglastych, agrowłókniną. W przypadku róż dobrą ochroną jest kopczyk z ziemi.
Sklep Niepodlewam poleca: Kaptur ochronny z agrowłókniny oraz Agrowłóknina zimowa
Siew warzyw do gruntu
Jeśli ziemia w grudniu nie zamarzła, można posiać niektóre warzywa, jak marchew, koper, pasternak, pietruszka. Wzejdą dopiero wiosną. Jedna z zalet siewu ozimego to wykorzystanie przez kiełkujące nasiona naturalnej wilgoci z gleby.
Sklep Niepodlewam poleca nasiona: Pietruszka korzeniowa Halblange oraz Marchew Flyaway
Zbiór plonów
W grudniu można zbierać niektóre warzywa i zioła, jak jarmuż, roszponka, topinambur, oregano. Na dzień zbioru najlepszy jest dzień bez mrozu. Wtedy liście są bardziej jędrne. Bulwy topinamburu zaś łatwiej wykopać.
Bielenie drzew owocowych
Ten zabieg chroni drzewa owocowe przez uszkodzeniami przez mróz w czasie słonecznej pogody. Bielenie drzew owocowych zapobiega pękaniu pni i konarów, a także ranom zgorzelinowym.
Aby bielenie dobrze chroniło drzewa, powinno być wykonane już w październiku (X). W grudniu lub ewentualnie w styczniu (XII-I) zabieg trzeba zwykle powtórzyć. Wapno jest bowiem zmywane przez deszcz.
Sklep Niepodlewam poleca: Wapno do bielenia o zwiększonej przyczepności
Oczko wodne
W grudniu nie karmi się już ryb. Jeśli nie zrobiło się tego w listopadzie (XI), na powierzchni wody trzeba koniecznie położyć styropianowy pływak, by tafla woda całkowicie nie zamarzła. Dzięki temu woda jest naturalnie natleniana nawet gdy powierzchnię stawu skuje lód.
Konserwacja narzędzi
W grudniu jest więcej czasu, by zrobić przegląd narzędzi ogrodniczych, takich jak szpadle, sekatory, nożyce, grabie, motyki.
Warto je wyczyścić, naostrzyć i naprawić, bo niektóre będę potrzebne już pod koniec zimy. Brakujące narzędzia można dokupić.
Sklep Niepodlewam poleca: narzędzia i akcesoria ogrodnicze
Okrywanie roślin balkonowych i tarasowych
Wszystkie rośliny wieloletnie uprawiane w donicach, także odporne na mróz, trzeba zabezpieczyć na zimę. Może je bowiem zniszczyć susza zimowa. To zjawisko zachodzi, gdy ziemia w donicach zamarza na kamień i rośliny nie mogą pobierać wody.
Jeśli nie zrobiło się tego w listopadzie, wszystkie rośliny zimujące na balkonach i tarasach trzeba wyściółkować. Ściółka chroni przed zamarzaniem ziemi w doniczce oraz zapobiega wyparowywaniu wody.
Donice należy owinąć materiałami izolacyjnymi, jak tektura czy folia bąbelkowa. Mniejsze donice można wstawić do większego pojemnika lub pudełka, a następnie puste miejsca wypełnić liśćmi, gazetami, styropianem, folią bąbelkową itp.
Pod dna donic i skrzynek warto wsunąć deski, płytę drewnopochodną albo styropian. Świetnie izolują od zimnego podłoża.
Po nastaniu dużych mrozów – zwykle w styczniu i lutym (I-II) – na rośliny narzuca się białą agrowłókninę (do kupienia w sklepach ogrodniczych). Najlepsze są agrowłókniny zimowe, grubsze. Nadają się do wielokrotnego użytku (można je składać jak prześcieradła).
Sklep Niepodlewam poleca: Agrowłóknina zimowa
Tunele i szklarnie
Jeśli pod osłonami rosną jeszcze warzywa, np. sałata, trzeba pamiętać o jej podlewaniu. Gdy spadnie śnieg, trzeba od czasu zrzucać śnieg z tuneli oraz szklarni. Pod jego ciężarem może dojść do uszkodzenia zwłaszcza folii.
Grudzień to dobry czas na wykonanie porządków w tunelach i szklarniach. Usunąć trzeba resztki roślinne. Jeśli nie zrobiło się tego wcześniej, w czasie odwilży warto umyć doniczki oraz skrzynki do rozsad.
Przegląd nasion z poprzedniego sezonu
Warto przejrzeć nasiona, które zostały po sezonie, i zaplanować ich siew. Niektóre trzeba będzie siać do skrzynek na rozsadę już za kilka tygodni.
W grudniu jest też więcej czasu, by zaplanować siew nowych odmian kwiatów, warzyw i ziół. Przy uprawie warzyw bierze się pod uwagę, kiedy stanowisko było nawożone obornikiem.
Dokarmianie ptaków
Nawet gdy grudzień nie jest mroźny i śnieżny, trzeba wywiesić karmniki dla ptaków. Albo przynajmniej zawiesić, np. na drzewie, kawałek niesolonej słoninki.
Sikorki oraz inne ptaki to sprzymierzeńcy ogrodników w walce ze szkodnikami. W im lepszej kondycji przetrwają zimę, tym lepiej. Jest też wtedy większa szansa, że zostaną w ogrodzie na stałe.
Osłony przed dzikimi zwierzętami
W ogrodach blisko lasów duże szkody mogą wyrządzać dzikie zwierzęta. Zwłaszcza sarny i zające obgryzają młode drzewka i krzewy.
Dzikie zwierzęta można odstraszać, np. smarując specjalnymi preparatami pędy drzewek (środek działa około pół roku). Drzewka dobrze chronią też chochoły ze słomy, a także plastikowe, spiralne osłonki na pnie („rozciągają” się wraz ze wzrostem drzewka i nie trzeba ich zdejmować na lato).
Jeśli drzewka zostały nadgryzione, rany trzeba jak najszybciej posmarować maścią ogrodniczą.