To łatwy w uprawie storczyk. Sabotek ma kwiaty w kształcie bucików. Kwitnie zwykle zimą oraz wiosną. Lubi jasne parapety lecz ocienione firanką lub innymi roślinami.
Inne nazwy: Bucik Wenus, Pafiopedilum, Paphiopedilum, Trzewiczek panieński
To jeden z najłatwiejszych w uprawie storczyków. W odróżnieniu od popularniejszego od niego storczyka falenopsis, nie ma korzeni powietrznych.
Pochodzenie: Azja
Znanych jest blisko 100 gatunków sabotków. Na parapetach uprawia się najczęściej mało wymagające krzyżówki.
Cechy: storczyk
Wysokość: około 50 cm
Kwiaty: białe oraz wielokolorowe; duże
Warżka kwiatu sabotka przypomina bucik. Dawniej na buty mówiono saboty. Stąd polska nazwa sabotek.
Na pędach kwiatowych jest jeden lub kilka kwiatków (w zależności od odmiany). Są duże.
Kwitnienie: zima i wiosna
Pojedyncze kwiaty mogą się także pojawić w inne pory roku.
Przyczyną braku kwitnienia mogą być nadmierne podlewanie oraz zbyt niska temperatura w pokoju.
Liście: zielone lub pstre
Sabotki o liściach pstrych są uważne za bardziej wymagające (ale to nie jest reguła). Wywodzą się bowiem z cieplejszego klimatu.
Rozmnażanie: podział
Do rozmnażania nadają się tylko starsze, rozrośnięte sabotki. Sadzonki muszą mieć przynajmniej po 2-3 liście.
Cięcie: tylko kwiaty
Kwiaty można ścinać na bukiety. Pędy ścina się nisko (przy rozetach liści).
Stanowisko: jasne, ale nie w pełnym słońcu, albo półcień
Bardzo dobre są np. parapety przesłonięte firankami. Nie lubią zimnych przeciągów i nieszczelnych okien.
Sabotki o zielonych liściach preferują latem temperaturę 18-22 stopni Celsjusza, zaś zimą 15-20 stopni.
Sabotki o pstrych liściach lubią mieć bardziej ciepło: latem – od 20 do 25 stopni Celsjusza, a zimą od 17 do 22 stopni.
Ziemia: podłoże do storczyków (drobne)
Do podłoży kupionych w sklepie ogrodniczym warto dodać trochę kompostu z liści bukowych i/lub mchu torfowca (też do kupienia w sklepach).
Przesadzanie: co 2-3 lata
Doniczki nie powinny być za duże. Mogą być nieprzezroczyste. Najlepsze są w kształcie mis (szersze niż wyższe).
Podlewanie: umiarkowane
Podłoże powinno być stale lekko wilgotne – ani za suche, ani za mokre. Zimą podlewa się oszczędniej.
Na wierzchołkach korzeni sabotków znajdują się włośniki, które zwiększają powierzchnię chłonną.
Wody nie należy wlewać do rozet liści.
Nawożenie: od kwietnia do września (IV-IX); co 2 tygodnie lub rzadziej
Polecane są nawozy i odżywki do storczyków.
Sabotki są dość wrażliwe na przenawożenie. Gdy z nadmiaru nawozu rośnie zasolenie podłoża, a jednocześnie jest ono przesuszone, zanikają włośniki na korzeniach sabotków.
Dlatego sabotki trzeba zasilać z umiarem. Dawki nawozu i częstotliwość zasilania dostosowuje się do intensywności wzrostu i wielkości sabotków. Co jakiś czas warto podłoże przepłukać pod prysznicem.
Odporność na mróz: brak
Choroby i szkodniki: odporny
Sabotki, jeśli mają odpowiednią temperaturę, nie sprawiają większych problemów. Zniszczyć je może zwłaszcza nadmierne podlewanie. Nadmiar wody jest przyczyną chorób grzybowych, zamierania liści, opadania pąków.
Jeśli powietrze w mieszkaniu jest suche, sabotki bywają atakowane przez przędziorki, tarczniki, wełnowce.
W podłożu mogą występować również skoczogonki (częściej) i ziemiórki (rzadziej).
Ciekawe odmiany sabotków
- Deperle – kwiaty białe
- Don Wimber – kwiaty żółto-pomarańczowe
- Green Stripe – kwiaty w tonacji zielonej
- Vinicolor – kwiaty w tonacji czerwonej
Warto wiedzieć
- Posiadanie sabotka na parapecie w mieszkaniu było marzeniem miłośników roślin na przełomie XIX i XX wieku.
„Kto raz doszedł do ich posiadania, ten z każdym rokiem przywiązuje się do nich więcej” – pisał o sabotkach Robert Betten w książce „Praktyczna hodowla kwiatów w pokoju” z 1901 r.
W tamtych czasach sabotek był nazywany trzewiczkiem panieńskim.
- Sabotek ma polskiego krewniaka. To obuwik pospolity – rzadki, dziko rosnący storczyk.