To trawa ozdobna uprawiana też na paszę i opał. Rozplenica purpurowa jest byliną odporną na suszę i upał, ale często niszczy ją mróz.
Inne nazwy: Cenchrus purpureum, Pennisetum purpureum, Piórkówka purpurowa, Rosplenica purpurowa, Trawa słoniowa, Trawa ugandyjska
Pierwsza polska nazwa to rosplenica. Wymieniona jest w dziele z 1848 roku „Ukaziciel polskich nazwisk na rodzaje królestwa roślinnego, ułożony abecadłowo najprzód od łacińskich do polskich, a powtóre od polskich do łacińskich, dla użytku botaników, ogrodników, rolników, farmaceutów i wszystkich miłośników roślin” autorstwa Jakuba Wagi (1800-1872) oraz Antoniego Wagi (1799-1890).
W 1877 roku w książce „Kwiaty naszych ogrodów” Edmunda Jankowskiego (1849-1938) pojawiła się rozplenica. W połowie XIX wieku zaczęły też funkcjonować nazwy piórkówka oraz włośnica. Do dziś używane są piórkówka oraz rozplenica.
Pochodzenie: Afryka
W krajach afrykańskich rozplenica purpurowa jest uprawiana na paszę, głównie dla bydła, bawołów i kóz, oraz jako roślina energetyczna (na opał). W Europie jest ceniona jako roślina ozdobna, zwłaszcza jej odmiany z liśćmi w purpurowym kolorze.
Rozplenica purpurowa jest podobna do rozplenicy perłowej. Obie rośliny są jadalne, często w purpurowym kolorze i tworzą krzyżówki.
Cechy: bylina (trawa ozdobna)
To mało wymagająca trawa ozdobna. Bardzo szybko rośnie, zwłaszcza w temperaturze 25-400C.
Wysokość: do 100 cm
W ciepłych krajach dorasta nawet 7 m wysokości.
Kwitnienie: od czerwca (VI) do mrozów
Kwiaty zebrane są w kłosy o długości 10-20 cm.
Liście: purpurowe lub zielone (w zależności od odmiany)
Jako rośliny ozdobne cenione są odmiany w kolorze purpurowym. Odmiany zielone to głównie trawy pastewne (uprawiane w Afryce).
Liście są długie, dość szerokie, podobne do bambusowych.
Zastosowanie: rabaty kwiatowe, solitery, ogrody w stylach naturalnym i nowoczesnym, szpalery wzdłuż ścieżek i chodników, żywopłoty, bukiety, donice na balkonie i tarasie, pasza, roślina energetyczna (na opał)
W krajach afrykańskich to jedna z najważniejszych roślin paszowych, uprawianych na karmę dla bydła, bawołów, kóz i innych zwierząt domowych. Lubią ją zjadać także dzikie zwierzęta, np. słonie.
Rozplenica purpurowa jest też uprawiana jako roślina pułapkowa na szkodniki, np. kukurydzy. Jej część nadziemna jest następnie palona jako opał. Dlatego szkodniki są niszczone bez chemicznych preparatów.
Stanowisko: słoneczne
Gleba: słaba lub przeciętna, przepuszczalna, najlepiej z dodatkiem próchnicy; odczyn zbliżony do obojętnego (pH około 7)
Podlewanie: oszczędne (tylko w czasie dłuższej suszy)
Rozplenica purpurowa jest odporna na brak wody i upał. Ma mocne korzenie.
Nawożenie: raz w miesiącu; od kwietnia do lipca (IV-VII), ale jeśli rozplenica purpurowa jest uprawiana jako roślina jednoroczna, nawożenie można przedłużyć do września (IX)
Odpowiednie są kompost świeży lub granulowany oraz nawóz do traw ozdobnych.
Rozmnażanie: kłącza, rozłogi oraz nasiona
Nasiona sieje się w kwietniu (IV). Nie wszystkie wschodzą.
Rozplenice purpurowe nie są ekspansywne.
Przesadzanie: nie ma potrzeby
Cięcie: na bukiety
Wytrzymałość na mróz: słaba
To trawa ciepłolubna. Jej wzrost zatrzymuje się, gdy temperatura spada pniżej 100C. Często przemarza w gruncie. Można ją na zimę okryć białą agrowłókniną oraz wyściółkować korą, ale nie zawsze to wystarcza.
Jeśli uprawiana jest w donicach, zimę powinna spędzić w nieogrzewanym pomieszczeniu z oknem, np. w garażu lub piwnicy.
Choroby i szkodniki: odporna
Ciekawa odmiana rozplenicy purpurowej
- Vertigo – purpurowa
Warto wiedzieć
- W Afryce rozplenica purpurowa chroni przed głodem zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Jest bardzo plenna, niewymagająca oraz odporna na suszę i upał. Naukowcy prowadzą badania nad wyhodowaniem jeszcze lepszych odmian paszowych oraz na opał.
Bardzo ciekawą krzyżówką jest Bajra Napier, która nadaje się nie tylko na paszę i opał, ale też pożywienie dla ludzi, np. chleb. To krzyżówka międzygatunkowa: rozplenica purpurowa x rozplenica perłowa. Jest byliną, która plonuje praktycznie bez przerwy przez 2-3 lata.
- Rozplenica purpurowa nie jest jedynym gatunkiem rozplenicy uprawianym w polskich ogrodach. Spotykane są także m.in. rozplenica japońska (Pennisetum alopecuroides), rozplenica kosmata (Pennisetum villosum), rozplenica obca (Pennisetum advena), rozplenica perłowa (Pennisetum glaucum), rozplenica purpurowa (Pennisetum purpureum), rozplenica Thunberga (Pennisetum thunbergii).