Zwykle powstają na przełomie lutego i marca. Podłużne pęknięcia pni to efekt działania mrozu i silnego słońca. Drzewa owocowe pękają z trzaskiem w nocy.
Pod koniec zimy dni stają się coraz dłuższe i bardziej słoneczne. Słońce jest także coraz wyżej nad horyzontem, czyli mocniej przygrzewa. Jednocześnie luty to zwykle czas dużych mrozów, zwłaszcza w nocy. Dość przypomnieć polskie przysłowie: „Idzie luty, obój ciepłe buty”. Dla drzew owocowych taka pogoda jest zdradliwa.
Dlaczego pnie pękają
Pnie drzew owocowych nagrzewają się od słońca w dzień, zwłaszcza od południa i południowego-zachodu. W nocy zaś, gdy temperatura spada, pnie się oziębiają: zewnętrzne warstwy – gwałtownie, a wewnętrzne – wolniej. W rezultacie objętość warstw jest różna i pnie pękają – zawsze podłużnie. Zjawisko zachodzi w nocy. Pnie pękają z trzaskiem (hukiem). Stąd powiedzenie „trzaskające mrozy”.
Podłużne pęknięcia pni mogą być bardzo długie. Często są tak głębokie, że widać rdzeń pnia. Najczęściej pęka pionowo główny pień drzewa owocowego. Bywa, że pękają także boczne konary, zawsze od strony nasłonecznionej.
Zabezpieczanie ran
Podłużne pęknięcia pni, gdy mrozy się kończą, czasami się zmniejszają, ale tylko po obwodzie (mniej widać środek pnia). Duża, podłużna rana jednak pozostaje. To wrota do zakażenia drewna grzybami i bakteriami.
Jednak podłużne pęknięcia pni rzadko powodują, że już pierwszej wiosny drzewo owocowe zamiera. Częściej przez pierwsze lata choruje, mniej lub bardziej w zależności od odporności, za potem się regeneruje. Podłużne pęknięcia pni pozostają na zawsze, nierzadko jako coś w rodzaju dużych dziupli.
Rany mrozowe najlepiej od razu zasmarować maścią ogrodniczą (do kupienia w sklepach ogrodniczych). Maść chroni drewno przed chorobami i pomaga w regeneracji. Tak zabezpieczone drzewo bardzo często owocuje jeszcze dziesiątki lat.
Jeśli warstwa z korą odstaje, warto ją przewiązać sznurkiem, tak aby jak najbardziej przylegała do pnia. Jest duże prawdopodobieństwo zrośnięcia.
Pionowe pękanie pni drzew owocowych zdarza się wszystkich drzewom owocowym. Łatwiej regenerują się jabłonie i grusze, trudniej – czereśnie i wiśnie.
Czasami podłużne pęknięcia pni są przyczyną zamierania drzew (zwykle po latach). Dlatego, jeśli odmiana jest cenna, warto – na wszelki wypadek – ją przeszczepić i posadzić młode drzewko.
Zapobieganie
Bielenie drzew owocowych wapnem to bardzo prosty sposób zapobiegania pękaniu pni od mrozu. Biały kolor odbija promieniowanie słoneczne, przez co pnie nagrzewają się mniej.
Bielone powinny być drzewa owocowe bez ran mrozowych oraz które mają podłużne pęknięcia pni z lat wcześniejszych.
Więcej o bieleniu drzew owocowych CZYTAJ TUTAJ