Jest mniej wymagający i bardziej odporny niż burak ćwikłowy. Burak liściowy uprawia się do jedzenia i ozdoby ogrodu. Ma piękne liście w różnych kolorach.
Inne nazwy: Beta vulgaris, Boćwina, Burak naciowy, Ćwikła ozdobna
Cechy: roślina dwuletnia
Burak liściowy, chociaż jest rośliną dwuletnią, uprawia się jeden sezon.
Wysokość: 40-70 cm
Buraki liściowe mają mniej lub bardziej rozłożysty pokrój. Ich liście są zwykle karbowane, bardzo dekoracyjne. Piękne są także ogonki liściowe w różnych kolorach: białym, żółtym, pomarańczowym, czerwonym.
W czasie kwitnienia burak liściowy ma około 1 metra wysokości (z kwiatostanem).
Rozmnażanie: nasiona
Termin siewu: 1-30 kwietnia (IV) oraz 1-15 lipca (VII)
Burak liściowy jest bardziej odporny na przymrozki niż jego krewniak burak ćwikłowy. Wytrzymuje mróz do minus 4 stopni Celsjusza. Aby wzejść, burak liściowy potrzebuje temperatury od 8 stopni Celsjusza. Ogólnie buraki liściowe sieje się wcześniej niż buraki ćwikłowe.
W pierwszej połowie lipca (VII) burak liściowy sieje się jako poplon, np. po zbiorze cebuli i grochu.
Nasiona buraków liściowych sieje się od razu do gruntu. Odstępy między nasionami – 15-20 cm. Najlepiej siać nasiona pojedynczo. Jeśli buraki liściowe wzejdą zbyt gęsto, trzeba je przerwać. Nadprogramowe buraczki można przesadzić inne miejsca.
Buraki liściowe sieje się w rzędach co 40-50 cm. Głębokość siewu buraków – 2-3 cm.
Zbiór: od czerwca (VI) do jesieni
Zastosowanie: ogonki liściowe i liście na zupy, sałatki, potrawy duszone, soki i chipsy warzywne, dekoracja ogrodu
Korzenie buraka liściowego są małe i niejadalne. Burak liściowy rośnie szybko. Pierwszy zbiór liści jest po 8-10 tygodniach od siewu (w zależności od pogody).
Liście buraków liściowych można obcinać pojedynczo. Ucina się je 2-3 cm powyżej korzenia. Najlepsze w smaku są młode liście i ogonki liściowe. Można też wyrywać burak liściowy z korzeniami i dopiero wtedy obciąć wszystkie liście.
Buraki liściowe często mają tak duże liście i grube ogonki, że 1-3 liście wystarczają do obiadu.
Stanowisko: słoneczne
Burak liściowy najlepiej rośnie w przewiewnych miejscach. Wiatr chroni go przed atakami mszyc oraz chwościkiem buraka.
W półcieniu burak liściowy rośnie słabo, a w cieniu – wcale. Buraki nie lubią rosnąć pod drzewami.
Gdzie siać: warzywnik, rabaty kwiatowe, donice (duże)
Gleba: przeciętna; odczyn pH 6,5-7
Burak liściowy nie jest wybredny co do ziemi. Źle rośnie jedynie na glebie kwaśnej, podmokłej oraz w suchym piasku. Lubi ziemię z dużą ilością próchnicy, np. kompostem.
Buraki najlepiej rosną w drugim roku po oborniku. Korzystnie je uprawiać po warzywach cebulowych, dyniowatych, kapustnych, zwłaszcza jeśli rosły na oborniku. Unikać trzeba siania buraków po szpinaku i innych warzywach korzeniowych (ze względu na nicienie).
Obornik pod buraki liściowe może być każdy, ale najlepszy jest nawóz koński. Unikać trzeba obornika pochodzącego od zwierząt, które były karmione liśćmi buraków (ze względu na możliwość przeniesienia grzybów wywołujących chorobę chwościk buraka).
Podlewanie: umiarkowane
Burak liściowy podlewa się, gdy ziemia jest sucha. Dość dobrze toleruje przesuszenie. Buraki zawsze podlewa się przy korzeniach tak, by jak najmniej zraszać liście. Podlewanie na liście sprzyja rozwojowi choroby chwościk buraka.
Nawożenie: w uprawie amatorskiej lepiej unikać
Nadmiernie nawożone buraki liściowe mają skłonność do gromadzenia szkodliwych dla zdrowia azotanów.
Odporność na mróz: różna w zależności od wieku buraków
Ogólnie buraki liściowe są bardziej wytrzymałe na przymrozki niż buraki ćwikłowe. Wytrzymują mróz do minus 4 stopni Celsjusza.
Młode buraczki mogą czasami przemarznąć już w temperaturze 0 stopni Celsjusza. Jeśli prognozowane są wiosenne przymrozki, warto buraki liściowe przykryć np. włókniną lub folią perforowaną.
Choroby i szkodniki: podobne jak buraków ćwikłowych i cukrowych
Burak liściowy bywa atakowany przez choroby grzybowe. Powodują one obniżenie plonu.
Z chorób najbardziej uciążliwy jest chwościk buraka. Jak zapobiegać tej chorobie CZYTAJ TUTAJ
Inne choroby to m.in. mączniak rzekomy buraka, rdza buraka, zgorzel siewek buraka.
Skutecznym sposobem ograniczenia występowania chorób buraków jest ich zmianowanie. Buraki na tym samym miejscu należy uprawiać nie częściej niż co 3 lata. Inny prosty sposób to sianie buraków w przewiewnych miejscach, aby ich liście jak najszybciej wysychały po rosie, deszczu czy podlewaniu.
Ze szkodników buraki liściowe atakują najczęściej śmietka ćwiklanka i śmietka burakowa oraz mszyca burakowa.
Groźnym pasożytem buraków, w tym liściowych, jest nicień mątwik burakowy. Jak go zwalczać CZYTAJ TUTAJ
Ciekawe odmiany buraków liściowych
- Bali – czerwone ogonki, czerwono-zielone liście
- Lucullus – białe ogonki, zielone liście
- Rhubarb – czerwone ogonki, czerwono-zielone liście
- Vulkan – czerwone ogonki, czerwono-zielone liście
- Yellow – żółte ogonki, żółto-zielone liście
Warto wiedzieć
- Burak liściowy jest uprawiany w Polsce od wieków jako jarzyna oraz warzywo ozdobne. Jego lekko podgotowane, osolone liście (obciążone denkiem i kamieniem) przechowywano kiedyś zimą w kamionkowych garnkach w piwnicach.
- Burak liściowy zawiera m.in. żelazo, wapń, witaminy A, B1, B2, C.