Ślicznie kwitnie. Amarylis piękna panna to roślina pokojowa łatwa w uprawie. Najpierw zakwita, a potem wypuszcza liście.
Inne nazwy: Amarylisa, Amarylis nadobny, Amarylis piękny, Amarylka, Amaryllis belladonna, Belladonnalilja
Nie jest odporny na mróz, dlatego w Polsce nadaje się wyłącznie do uprawy w domu.
Pochodzenie: Afryka
Cechy: bylina
Uprawa amarylisów jest łatwa. Organem przetrwalnikowym jest cebula.
Amarylis piękna panna zaczyna wegetację na przełomie lipca i sierpnia (VII-VIII). Najpierw wypuszcza pęd kwiatowy. Zakwita jesienią. Potem pojawiają się liście. Po kwitnieniu liście stopniowo zasychają (z reguły) i amarylis przechodzi okres spoczynku.
Wysokość: 60-100 cm
Największą wysokość amarylis osiąga w pełni kwitnienia.
Kwiaty: białe, czerwone, różowe i wielokolorowe
Amarylisy kwitną na parapetach jesienią, ale mogą też kwitnąć na zimą. Na termin kwitnienia ma wpływ m.in. czas wybudzenia z letniego spoczynku.
Okazałe kwiaty są zebrane po 6-12 sztuk w okazałe kwiatostany.
Liście: zielone
Najpierw amarylis wypuszcza kwiaty, a następnie liście.
Rozmnażanie: cebule i nasiona
- Nasiona – siew od razu po kupnie. Im starsze nasiona, tym gorzej kiełkują. Nasiona amarylisów kiełkują w temperaturze od 20 stopni Celsjusza (zarówno w dzień, jak i w nocy). Pierwsze listki pojawiają się zwykle po 14 dniach (później, jeśli jest chłodno). Siewki przesadza się do osobnych doniczek, gdy wypuszczą drugi liść;
- Cebule – po kwitnieniu amarylisy zawiązują boczne cebulki. Sadzi się je na przełomie lipca i sierpnia (VII-VIII). Zakwitają zwykle po 3-6 latach.
Cięcie: na bukiety lub po kwitnieniu
Amarylisy można ciąć w pełni kwitnienia na bukiety. Pęd kwiatowy ścina się wtedy nisko (u nasady).
Po przekwitnięciu zaś najlepiej poczekać, aż pęd kwiatowy amarylisa zaschnie w co najmniej 2/3. Dopiero wtedy się go ścina. Amarylis bowiem, aby zakwitnąć w kolejnym roku, musi zgromadzić w cebuli jak najwięcej zapasów pokarmowych. Zapasy w dużym stopniu gromadzi z fotosyntezy (niezbędne jest do niej światło) przy pomocy kilku liści, ale też zielonej części pędu kwiatowego. Dlatego nie należy ścinać przekwitłego pędu kwiatowego, póki jest zielony.
Stanowisko: słoneczne
Amarylis rozpoczyna wegetację pod koniec lata. Słońca jest wtedy z dnia na dzień coraz mniej. Dlatego najlepsze są stanowiska maksymalnie słoneczne.
W czasie spoczynku cebula może pozostać w ziemi w doniczce. Nie powinna mieć wtedy chłodniej niż 6 stopni Celsjusza.
Ziemia: żyzna; odczyn lekko kwaśny (pH 5,5-6,6)
Przesadzanie: co roku
Uwaga! Wyjątkiem są amarylisy w wieku do 2 lat – nie trzeba ich przesadzać. Jeśli są trzymane w szklarni, gdzie jest wilgotne powietrze, mogą nie przechodzić okresu spoczynku. Takie egzemplarze szybciej tworzą duże cebulki i wcześniej zakwitają.
Amarylisy lepiej rosną w nie za dużych donicach.
Podlewanie: w czasie wegetacji – umiarkowane, w czasie spoczynku – skąpe lub wcale
Nawożenie: co tydzień w czasie wegetacji, aż do zaschnięcia liści (czyli także po przekwitnięciu)
Amarylis piękna panna lubi być nawożony.
Odporność na mróz: brak
Choroby i szkodniki: odporny
Amarylis piękna panna rośnie zdrowo. Szkodniki go nie lubią.
Można go zniszczyć nadmiernym podlewaniem, zwłaszcza wiosną i latem. Nadmiar wody powoduje gnicie cebul.
Warto wiedzieć
- Amarylisy były popularne w Polsce już na przełomie XIX i XX wieku. Uważano je za kwiaty luksusowe. Amarylki, belladonnalilje i ameryllisy, jak je wówczas nazywano, oferowały najlepsze kwiaciarnie:
„Szlachetna budowa kwiatu i czystość oraz delikatność barw pozwala zaliczyć Amaryllisy do najpiękniejszych i najszlachetniejszych kwiatów ciętych. Są też one poszukiwane przez lepsze kwiaciarnie większych miast i dobrze płacone” – pisał „Ogrodnik” w 1931 roku.
Już 100 lat temu ogrodnicy potrafili przedłużać sezon kwitnienia amarylisów – od września aż do maja (IX-V). Uprawa tych kwiatów była po prostu opłacalna.
- Kwiatem bardzo podobnym do amarylisa pięknej panny jest hippeastrum. Różni je m.in. pora kwitnienia. Amarylisy zakwitają na parapetach na przełomie jesieni i zimy, a hippeastrum – na przełomie zimy i wiosny.
Amarylis wypuszcza liście po kwitnieniu, a hippeastrum – przed lub razem z pędem kwiatowym.
- Dziko rosnące amarylisy – w Afryce – bardzo lubią towarzystwo agapantów.
- W Afryce amarylis jest nazywany „nagą damą”. Powód: nagi pęd kwiatowy, którego nie okrywają liście.