Objawem jego żerowania są bąble i pilśń na liściach winorośli. Pilśniowiec winoroślowy jest mikroskopijnym roztoczem. Powoduje duże szkody.
Pilśniowiec winoroślowy (Eriophytes vitis) to trudny do zwalczenia szkodnik winorośli. Jest szpecielem (roztoczem) o mikroskopijnych wymiarach, który żywi się sokiem winorośli. Łatwiej dostrzec skutki żerowania pilśniowca winoroślowego, gdyż na liściach pojawiają się charakterystyczne bąble i pilśń.
Jeżeli inwazja jest duża, osłabiona winorośl nie tylko słabo owocuje, ale też może zamierać i przemarzać. Częściej porażana jest przez choroby. W skrajnych wypadkach zasychają kwiaty.
Pilśniowce winoroślowe nie fruwają. Z winorośli na winorośl mogą je przenosić wiatr oraz owady. Niewykluczone, że przenosi je także człowiek, np. na dłoniach czy rękawicach podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych.
Objawy żerowania pilśniowca winoroślowego
Na górnych stronach liści powstają nabrzmiałe wyrośla przypominające bąble i krosty. Pod spodem liści (tam gdzie są bąble) tworzą się zniekształcenia przypominające pilśń (stąd nazwa szkodnika) – to właśnie w niej żerują szkodniki.
Wyrośla na liściach są zielone u odmian o jasnych owocach i czerwonawe (lecz tylko w pierwszych tygodniach; potem zmieniają kolor na zielony) – u odmian o owocach ciemniejszych. Zaatakowane liście są mniejsze i mniej zielone. Mogą przedwcześnie opadać.
Jak wygląda pilśniowiec winoroślowy
Pilśniowce winoroślowe trudno zauważyć nawet pod lupą, gdyż samice mierzą do 0,2 mm długości, a samce – do 0,014 mm. Zarówno samce, jak i samice są w kolorze kremowym.
Zwalczanie pilśniowca winoroślowego
Pilśniowiec winoroślowy to szkodnik trudny do wytępienia. Zimuje w pąkach liściowych winorośli. Gdy wiosną pąki pękają, najczęściej w kwietniu i maju (IV-V), szkodniki zaczynają z nich wychodzić i zaczynają żerować na liściach. To najlepszy moment, kiedy można wykonać oprysk. Pilśniowce najlepiej zwalczać na różne sposoby.
Sposoby zwalczania pilśniowca winoroślowego
1. Oprysk olejkiem pomarańczowym
Zabieg wykonuje się preparatem na bazie naturalnego olejku pomarańczowego Limocide 3w1. Środek ma postać koncentratu do rozcieńczenia z wodą, który aplikuje się w formie oprysku. Zwalcza roztocza, w tym pilśniowca winoroślowego, ale także choroby grzybowe (wysusza ściany komórkowe zarodników i grzybni), jak mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy i szara pleśń, oraz różne szkodniki, w tym wciornastki, przędziorki, mszyce. Dlatego to preparat kompleksowy!
Preparat Limocide 3w1 stosować można od fazy pękania pąków liściowych do zbioru winogron. Jednak trzeba pamiętać, że już w lipcu (VII) samice pilśniowców chowają się w pąkach liściowych, by przezimować. Im wcześniej wykonany oprysk, tym skuteczniej można ograniczyć liczebność pilśniowców. Oprysk wykonany później zwalcza inne szkodniki oraz choroby.
Oprysk powtarza się co 7-10 dni.
2. Oprysk siarką
Preparaty siarkowe, np. Siarkol, stosowane do zwalczania mączniaka prawdziwego, ograniczają liczebność pilśniowców winoroślowych. Oprysk najskuteczniejszy jest w ciepły dzień, w fazie pękania pąków liściowych (pilśniowce w nich zimują). Jednak ogranicza też inwazję szkodników, gdy na krzewach są już rozwinięte liście.
Preparat Siarkol nadaje się do stosowania w uprawach ekologicznych.
3. Drapieżniki zjadające pilśniowce winoroślowe
Naturalnym wrogiem pilśniowca winoroślowego jest drapieżne roztocze dobroczynek gruszowiec (Typhlodromus pyri). Dziennie potrafi zjeść nawet 300 pilśniowców oraz innych szkodników, jak przędziorki i wciornastki.
Dobroczynki gruszowce można kupić w sklepie Niepodlewam na opaskach filcowych (na każdej jest po 15-30 zapłodnionych, zimujących samic). Opaski mocuje się na winorośli (około metr nad ziemią), koniecznie od lutego do połowy kwietnia.
Pilśniowiec winoroślowy jest także w jadłospisie biedronki. Aby zwabić biedronki, na winorośli albo w jej pobliżu warto umieścić specjalne domki, w których mogą zimować. Wiosną zaczynają polowanie na szpeciele, w tym pilśniowce winoroślowe.
Warto wiedzieć
- Pilśniowiec winoroślowy jest najpopularniejszym szpecielem, który niszczy winorośle, ale nie jedynym. Inne szpeciele żerujące na winoroślach to obrzęk winoroślowy (Phylloceptes vitis) oraz wyroślec winoroślowy (Epitrimerus vitis).
- Jeżeli na winorośli żerują pilśniowce, należy unikać nawozów z dużą zawartością azotu. Lepiej stosować nawozy naturalne, jak biohumus i kompost. Duże dawki azotu sprzyjają inwazji szkodników żywiących się sokiem winorośli.